,

19. YÜZYILIN EN ÖNEMLİ ÜRÜNÜ PAMUK – 21. BL.

Pamuk-2.jpg

Köylülerin “havaca” dediği İngilizler, 1850’lerden beri Amerika’da herhangi bir bunalımın yaşanması halinde, dokuma sanayisinin güç durumda kalacağını düşünerek, Hindistan ve Anadolu’da pamuk sanayinin özendirilmesi ve artırılmasını istiyorlardı. (Yurt Ansiklopedisi. 3685)

İngiltere’nin ve yüzyılın sonlarında da Almanya’nın pamuk üretimini geliştirmeye yönelik çabaları, üretim düzeyini çok yükseltmişti.1857’de kurulan “Manchester Cotton Supply Association – MCSA”ın girişimiyle 1864’de Mısır’dan getirilip (Çukurova’da) üreticilere dağıtılan binlerce kilo tohum, yörede çalışmaya başlayan tarım uzmanları ve üreticiye sağlanan teknik yardımlar, çok etkili oldu.

Pamuk şifleyenler

Pamuk Şifleyenler. Hayrettin Ergun arşivi

19. yüzyılın başlarında da Çukurova ve İçel (Mersin) yöresinde “Deutsche Levantinische Baumwolle Gesellschaft” adlı bir Alman firmasının etkin olduğu görülmektedir. Bu firmanın pamuğun kalitesini yükseltmek amacıyla Türkmenistan’dan 300 ton pamuk getirip üreticilere dağıttığı biliniyor. (Yurt Ansiklopedisi. 3644). Osmanlı yönetiminin, Tanzimat Fermanı’yla yabancılara önemli haklar sağlaması Mersin’e ilgiyi yoğunlaştırdı. Mersin, 1841’de Gökçeli Nahiye’sinin bir köyü iken, 1852’de Tarsus kazasına bağlı bir nahiye olmuştu.
Kırım Savaşı (1853 – 1856) yüzünden Karadeniz’deki iskelelerin kullanılmasındaki güçlükler nedeniyle Doğu Akdeniz’deki iskeleler ve özellikle Mersin İskelesi, İç ve Doğu Anadolu’nun ithal ve ihraç işlevini üstlendi. Mersin köyden kente hızla dönüştü. Dış satım idari işleriyle uğraşan Fransızlar ve nakliye işlerini yürüten Almanlar ile birlikte bölgenin Levantenleri sosyal yaşantıyı canlandırdılar.

1864 Vilayet Nizamnamesinde Adana vilayetinin kazası Mersin olarak gösterilir. Mersin 1924’te il, 1933 yılında İçel vilayetinin merkez ilçesi olur. (İbrahim Bozkurt, Mersin Tarihi – Mersin B.B. Kültür Yayınları. Haziran 2012. S:147).

Biyografik Bilgi

scroll to top