,

BİR GAZİNİN ANILARI – MEHMET KAHYA OĞLU Ahmet AKİL

istkl.jpg

Askeri Künyem: Mut Kazasının Yapındı Kariyesinden Osman Ağa  Oğullarından, Mehmet Kahya Oğlu Ahmet Akil  1315 Yazıcı onbaşı, Bölük emiri.
Birinci cihan Savaşından sonra 15 Temmuz 1336 tarihinde tekrar asker oldum. 6L. Fırka, 1 59 . Alay. Tabur 3, B1.3 e verildim.
Karaman’da iki ay, talimden sonra Konya, Eskişehir, Bilecik  hattından Doğançay istasyonuna karargah kurduk ve o havalide Abazalarla  çarpışarak   Adapazarı, Hendek, Akyazı’yı teskinden sonra yine Eskişehir’e döndük. İki ay Eskişehir’de kaldıktan sonra karayolu ile Gediz’e hareket  ettik. Ağırlığımız Çavdarhisar’da kaldı. Düşman Gediz doğusundaki Devrek Boğazı,  Devrek Dağları, Yunuslar köyü ve Efendi Köprüsü’ne  kadar sarkmıştı. 1336 Birinci teşrin (Ekim 1921) savaşa girdik. İki gün savaştan sonra Gediz’e girdik. Düşman Uşak, Afyon ve  Çelikçi köyü semtlerinde çekildi. Gediz’in Alacahan köyünde biraz istirahat ettik.
Alayımızı çete kumandanı Çerkez Ethem emrine verdiler.  Alay Kumandanımız Arap Sait Bey Çerkes Ethem ile geçim yapamadı, atına bindi Kütahya’yı tuttu… ”AIlah sizi de kurtarsın” dedi. Kumandanımız gider gitmez  alayımıza taarruz emri verildi. Çeltikçi köyü semtine taarruza geçtik. 22. Teşrin-i sani. 1336 (Kasım 1921) mermimiz kıt, silahlarımız çeşitli, topumuz sükut, makinelimiz sükut etti. Toprak  biraz karlı idi. Ayağımızda  çarık, elbisemiz köyde giydiğimiz elbise idi. Sabah namazı vaktine kadar savaştık.  Tabur kumandanımız  Binbaşı Abdullah  Bey de şehit oldu. Çete kumandanından sık sık taarruz emri geliyordu.  Karşımızda düşman ağır makineli  tüfekleri  vardı.  Düşman taarruza geçti. Biz ise yarıdan fazla şehit olduk.  Ali oğlu Mustafa, Kerim oğlu Ali, Melleç oğlu Veli şehit oIdular. Alayımız bozuldu, arkamızı saran Çerkez  Ethem çeteleri bozguna uğrayan nizami piyadeyi kurşuna tuttular, Arkadaşlarımızın bir çoğunu da çeteler öldürdü.
Bozgundan sonra, Çavdarhisar’daki  ağırlığımıza geldik.  Düşman tekrar Devrek Boğazı ve dağlarını işgal ettiler. Birkaç, gün köylerde istirahat ettikten sonra acemi eratla takviye edilen bölüğümüz 150   kişi oldu. Tekrar Gediz’e  taarruz ettik, Eynihan mevziine kadar düşmanı kovaladık.
Eynihan mevzilerinde idik, cephede sükunet vardı.  Çerkez Ethem  Ankara’ya çağırılmış diye işitiyorduk. Ankara’dan gelmiş, emrinde  bulunan 159.  piyade alayını  geriye çağırdı. Siperlerimizi boş bırakarak Ethem Bey’in  emrettiği bir  mahalde toplandık. “iabitlerl salmam” demiş. Sonra yanımıza geldi “memleketinizi mi istersiniz beni mi’ istersiniz?” dedi. “Beni isterseniz silahınızı almayacağım, memleketinizi isterseniz size yol vereceğim” dedi, Ne diyeceğimizi bilemiyorduk. Biraz  sonra Çerkez Ethem’in  kardeşi ve yaveri yüzbaşı  Tevfik Bey yanımıza gelip bölük eminlerine kağıtlar verip her kağıda  eratın  künyesinin yazılmasını ve  altına şu meşruhatı  yazmamızı  söyledi . “Mazeret-i meşrua ve vazifesine binaen memleketine terhis edilmiştir.” Bu  şekilde hazırlanan  vesikalar Tevfik Bey’in çadırına bırakıldı, Sabaha kadar mühürlenip hazırlanan  vesikalar efrata dağıtılmak üzere bölük eminlerine teslim  edildi. Silahlarımızı teslim aldılar. Bizleri serbest bıraktılar. Askerler grup grup yola çıkıyorlardı. Ethem Bey çetelerinde de bir telaş var idi amma ne olduğunu bilemiyorduk.  Meğer Çerkez Ethem isyan etmiş,  duyuldu. Gediz gerisindeki  eski Yunan  mevzilerine çetelerini yerleştirdi. : Ankara’dan gelen askeri kuvvetlerimizle biraz çarpıştılar.  Bizler  de çobansız koyun gibi dağlarda,  yollarda  sefil bir halde idik. Bulunduğumuz dağlarda Ethem  Bey’in akıbetini seyir  ediyorduk.  Ethem üzerine taarruza geçen kuvvet kumandanları  biz  mültecilere geri çekilmemizi emrettiler. Çok geçmeden Ethem ve askerleri siperlerini terk ettiler. Yunan siperlerine doğru firar ettiler…
(Çerkez Ethem’in verdiği  terhis vesikasına  rağmen) memleketine gitmeği düşünmeyen erat Murat dağı  eteklerinden Afyon’a bağlı  İce karakoluna geldik,  halimizi anlattık. Karakol kumandanı bize şu hitabede bulundu: “Siz  mülteciler için bizlere jandarma kumandanlığından emir  var, Afyonkarahisar’a kadar serbestsiniz.” Kafilede 33 kişi idik. Karakol Kumandanı köyden et  pirinç temin etti,  ekmek yaptırdı, karnımızı doyurdu. Hatta ayağı yalın olanlarımıza çarık da yaptırdı. Köylü kadınlara  çamaşırlarımızı yıkattı ve parça  olanları yamattı. İstirahatımızı temin ettikten sonra kumanya ve hasta olanlarımız için mekkare temin etti, yanımıza kılavuz jandarma verdi,  vedalaştıktan sonra  Sinanpaşa’ya  doğru hareket ettik.  Sinanpaşa’da bizden ayrı gelen arkadaşlarımızla birleşip 150  kişi kadar olduk. Orada ekmek, ,yemek verdiler,  ertesi günü Afyon’a sevk ettiler… Afyon’a vardığımızda  karşımıza yüksek rütbeli subaylar  çıktı, halimize  epeyce üzüldüler… Bizi büyük bir camiye  yerleştirdiler. 15 gün serbest camide kaldıktan sonra  acemi sevkiyata karıştırdılar. 57. fırka.  176. alay. 1. tabur. 2. bölüğe verdiler.
176. Alayımız Dumlupınar’a sevk edildi. Dumlupınar çok karlı ve soğuk idi. Köyde boş evlerde barınıyorduk.
Bölükte üç kişiye izin çıktı, eski asker olduğum için 15 gün  izinle memleketime geldim. Nişanlı idim. Evde anamla kızkardeşim  vardı.  Kızkardeşimin kocası Gediz’de yanımda şehit olmuştu. Bu 15 gün içinde evlendim. Günüm bitti yine cepheye döndüm.
Afyon işgal olmuş,  birliğimi buldum. Yine harbe başladık… Sinanpaşa, Bulca, Düzağaç, ,Tokuçlu semtlerine kadar mücadele ederek, Balmahmut’a yerleştik. Orada bir müddet kaldıktan sonra geri çekildik.  Sakarya Meydan Muharebesi başlamıştı. Çarpışa çarpışa Seyitgazi. Tavşan dağı, Ilgaz, Kolankaya yoluyla Sakarya’yı  geçtik. Polatlı karşısında Mangaltepe ve Beştepeler’de  düşmana taarruz edip püskürttük. Düşman kaçıyordu,  bizde takip ediyorduk. İşte ne tecelli ki Sivrihisar bağlarında yaralandım. Hastahaneye gönderdiler. Konya Ereğli’sinde dört ay hastahanede yattım. İki  ay tebdil-i hava verdiler. Köyüme, evime geldim. Geldikten bir  gün sonra kızım Hediye  doğdu. Hediye koymamın sebebi şu, idi: “Nasıl olsa cepheye gidecektim, dönemezsem kızım benden size  bir hediye kalır” dedim. Böylelikle adı Hediye oldu. İki ay tez bitti. Tekrar Afyon’a kıtama geldim. Mütareke vardı, ortalık sakin idi amma talim tahkimat çok sıkı idi.
Artık  son taarruz zamanı gelmişti. Geceden siperlerimize  girdik, emir bekliyorduk,  sabrımız taşmıştı.  Sabahın erken  saatlerinde topçularımız ateşe başladı, düşman siperlerini alt üst etti. Topçular vazifesini yaptıktan sonra iş biz piyadelere düşmüştü.  Siperlerimizden fırladık, düşman, tel örgülerini makasla keserek birinci  düşman siperlerini elde ettik. Topçularımız  zaten düşman siperlerini çökertmişti. Düşman taarruzları birbirini takip ediyordu, harp çok şiddetli idi.
39. Alayımız sarp bir vadide sıkıştı, topçumuz müdahale edemiyordu. Geride bulunan  37 ve 176. alaylarımıza kolordu kumandanı taarruz  emri vermemiş. Nerede ise düşman  çemberinde kalıyorduk. O arada tümen kumandanımız  Albay Reşat Bey hiddetinden intihar etmiş diye duyduk. Çok geçmeden topçularımız  yetişti,  39. ve 176. alaylarımız da taarruza kalkınca  çemberden kurtulduk. Düşman kuvvetlerinin her cephede bozguna uğradığını     kumandanlarımız  söylüyorlardı.
Maneviyatımız  çok yüksekti. Düşman tutunamadı kaçmağa başladı. Süvarilerimiz ileriye geçmişierdi, biz  de süvarilerimizi takip ediyorduk. Gece gündüz yürüyor, savaşıyorduk. Küme küme esir alıyorduk.
Mustafa Kemal Paşa “Ordular hedefiniz Akdeniz’ demişti. Cesaretimiz fevkalade  artmış, sevincimizin sonu yoktu. Yemek ve uyku aklımıza gelmiyordu.
Düşmanın bazı geri  kuvvetleri Dikili’de yakayı kurtarmışlarsa da esas muharip askerleri esir ve imha edildi.  Hatta paşaları Trikopis ve bazı yüksek rütbeli subayları bu meyanda idi.
İlk taarruzdan itibaren on bir günde İzmir’e indik.
İşte böylece İstiklal Savaşı bitmiş oldu. Lozan antlaşması oldu. Türkiye istiklaline kavuştu.
11  Eylül 1339 da terhis olup köyüme geldim.
KÜRT İĞTİŞAŞI
1341 Senesi Mart ayında tekrar silah altına çağırıldım.  Abim,  İstiklal Savaşından geldiğim zaman ağır hasta idi  vefat etti. Geçim  gayet ağır, ev düzeni daha daha bozulmuştu. Eşeğimiz ve atımız  mekkareye alınmıştı,  yalnız tarlalarımız duruyordu, 340  senesinde tarlamızda çalıştım, yiyeceğimizi temin ettim. 41 Senesi Mart’ında asker olduğum zaman anam ağır hasta idi. Asker olduğumu anama  bildiremedim, amma vedalaşmam  lazımdı…Gözümden yaş çıkaramadım,  yüzünden öptüm kulağına seslendim “köylümüzü umum yola istiyorlar, devlet yoluna gidiyorum”  deyince dudakları kıpırdadı dedi ki: “Öküzünü  sat bedel gönder”,  “bedel kabul değilimiş” dedim. Bu sözümü  işiten anamın gözleri yaş ile doldu ” Allah selamet versin, yolun  açık olsun” dedi. Aile ve akrabalarımla vedalaştım. Bir haftalık ekmek, kumanya ve çamaşır çantamı sırtlayarak şubeye teslim oldum.
*Bu yazı  “Mersin Halk Eğitimi Merkezi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüğü Yayın Organı” olan “İÇEL KÜLTÜRÜ”  Ocak 1995 – 37. Sayısından alınmıştır.

Biyografik Bilgi

scroll to top