,

CELAL ABAÇ – Mersin’de Sanat Çalışmalarını Başlatan Büyük ve Usta Sanatçı.

Mersin’de ilk sanat etkinlikleri değerli sanatçı Celal Abaç’ın (1904 – 1962) 1928 yılında ailesiyle Mersin’e gelip yerleşmesiyle başlamıştır. Zamanın belediye başkanı Mithat Toroğlu’nun desteği ve sağladığı olanaklarla ilk olarak 1930 yılında Şehir bandosu oluşturuldu. Ankara ve İstanbul dışında Anadolu’da Şehir bandosu kurulması Mersin için onurlu bir övünç kaynağıdır. 40 kişilik bando takımı  bayram törenlerinde marşlar çalmaktan başka yılda birkaç kez Büyük gazino’da (şimdiki A. Kanun iş hanının yerindeydi ) Salon müziği konserleri verecek kadar mükemmeldi.
“Musiki bölümü’nde 40–45 öğrenci vardı. Celal Abaç’ın eşi ilkokul öğretmeni Sahire Hanım, piyano eğitimi gördüğü için bu bölümün 18 sıra numaralı üyesi olarak kentin birçok Müslüman ve ecnebi hanımlarına önderlik ediyordu. 1933 yılında “Onuncu Yıl Marşı”nın Mersin’lilere öğretilmesi ve sevdirilmesinde Musiki bölümünün büyük emeği olmuştur. İstanbul’da iken ” Darülbedayi-i Osmaniye”nin kurucularından olan ve Muhsin Ertuğrul, Raşit Rıza, Hazım Körmükçü, Behsat Budak vb sanatçılarla birlikte çalışan Celal Abaç’ın Mersin’de ikinci önemli etkinliği  Tiyatro Bölümünü kurmasıdır. İdareciliğini, öğretmenliğini, rejisörlüğünü hatta piyes yazarlığını ve aktörlüğünü de Abaç’ın üstlendiği Tiyatro bölümü ilk temsillerini. Belediye tarafından onarılan ve Halkevi olarak açılan Büyük Kilise’nin (şimdiki Özel idare’nin yerindeydi) salonunda veriyordu. Halkevine bağlanan ve kentteki memurlar, yöneticiler yanında Mersin’de genç, yaşlı, ermek ve hatta Müslüman, ecnebi hanımların oluşturduğu yaklaşık 50 kişilik kadrosuyla Tiyatro bölümü, çevre illerde de temsiller oynamıştı. İstanbul’daki tiyatro gurupları Mersin’e gelerek oyunlarını sunmuşlardı.
Vali Tevfik Sırrı Gür, bu sanat adamının değerini anlamış ve ona geniş olanaklar tanımıştır. Bu sırada yapımına başlanan Halkevi binasında, Muhsin Ertuğrul’un ve Celal Abaç’ın verdikleri bilgi ve projeler dikkate alınarak, döner sahneli büyük tiyatro salonuna yer verilmiştir. İsim yapmış pek çok sanatçılar yetiştiren Tiyatro bölümü bir Konservatuar ve Güzel Sanatlar Akademisi gibi yararlı olmuştur. Resim bölümünde tanınmış ressamlar yetişmiştir.
Devlet Opera ve Balesi’nin Mersin’ de açılması nedeniyle adının anılması gerektiğine inandığımız büyük sanat ustası Celal Abaç’ı İçel Halkevi dergisi’ni çıkarması ve yerel gazetelerdeki yazılarıyla Mersin’in kültür yaşamına; Mersinspor başkanlığı ve Su sporları ajanlığıyla spor yaşamına bir ara kurduğu “Kahkaha Cemiyeti “ile sosyal yaşantısına katkılarını ayrı yazılarda sunabilmek umuduyla saygı ve rahmetle anıyor ve Kültür Merkezimizin Büyük salonuna onun adının verilmesini Sayın Kültür Bakanımızdan bekliyoruz.
*Bu yazı  “İçel Sanat Külübü”  Nisan 1992 yılı 1. sayısından alınmıştır.

Biyografik Bilgi

scroll to top