,

CELAL TAŞKIRAN’IN REHBER KİTABI – DOÇ. DR. SERRA DURUGÖNÜL

Meryemlik.jpg

Doç. Dr. Serra DURUGÖNÜL Mersin Üniversitesi Arkeoloji Böl.
Celal Taşkıran, “ SİLİFKE (SELEUCİA ON CALYCADNUS) AND ENVİRONS” (Ankara 1994)
Bir Rehber Kitabın Tanıtımı
Celal Taşkıran doğmuş olduğu şehri ve çevresini ele alırken büyük bir titizlikle yerleşimlerin dününü ve bugününü incelemiştir. Bölgenin tarihi ve arkeolojisini inceleyen ilk çalışması da değildir bu Taşkıran’ın:
1984 yılında Silifke’nin olduğu gibi, Uzuncaburç ve Kızkalesi’nin de rehber niteliğinde çalışmalarını ortaya koymuştur. Ayrıca 1993 yılında “Korykos (Kızkalesi) und Umgebungn” adlı çalışmasıyla Kızkalesi ve çevresini daha detaylı olarak yayınlamıştır.
Taşkıran’ın çok yönlülüğü, yazmış olduğu farklı konulardan izlenebilmektedir: 1983 yılında Almanca, Fransızca ve İngilizce olmak üzere Mustafa Kemal ve Reformları hakkında, 1985 yılında ise “Sizin İçin Türkçe Gramer” adlı çalışmalarını yayınlamıştır.
1994 yılında yayınlanmış olan “Silifke (Seleucia on Calycadnus) and Environs” kitabına Taşkıran bölgenin iki haritasını, (bir antik yerleşimleri, bir de bugünkü yerleşimleri) vererek başlamıştır. Silifke de turistler için gerekli olabilecek her türlü pratik bilgi ve adresten sonra, yakın çevrenin doğal güzellikleri ele alınmıştır. Bir de küçük sözlük kısmından sonra Silifke’nin tarihi ve arkeolojik zenginlikleri kronolojik olarak incelenmiştir. (S-22-39)
Silifke’ye ayrılan iki bölümden sonra üçüncü bölüm, kapsamlı olmak üzere, bölgeyi Silifke’den Mersin’e kadar uzanan kısım içerisinde güzergahlara ayırarak kırkaltı antik yerleşimi inceler. (S-52-127)
Dördüncü bölüm Silifke ile Uzuncaburç arasında kalan Demircili, Uzuncaburç ve Ura’yı (S. 134-165), beşinci bölüm Silifke ve Ekşiler arasında bulunan Karaböcülü, Bükdeğirmeni, Tekeler ve Ekşileri (S. 165-167), altıncı bölüm Silifke ve Mut arasındaki bölgeyi, Mut ve Alahan Manastırını ağırlıklı olmak üzere (S. 167-181), incelerler. Yedinci bölüm Silifke ve Aydıncık arasındaki görülmeye değer iki antik yerleşimi, yani Aydıncık ve Meydancıkkaleyi (s. 181-192) son bölüm ise Silifke ve Aydıncık arasında kalan oniki yerleşimi (s. 192-225) ele alır.
Kitapta, arkeolojik ve mimari terimlerin açıklandığı sözlük kısmı, ayrıca yönetici, kral ve imparatorların kronolojik dizini, son olarak da önemli tarihi gelişmeleri veren kronolojik bir tarih tabelası aktarılmıştır. Kitabın Bibliografyası da bölge ile ilgili en önemli yapıtlar verilmek suretiyle sunulmuştur. Bu güzel çalışma turistlere olduğu kadar bölgenin arkeolojisine ilgi duyan ve bir başlangıç yapmak isteyen her yaş grubuna hitap etmektedir Bu yönünü Taşkıran okuyucularına, sözlüğün, tarih tabelalarının yanı sıra, aralara serpiştirilmiş olduğu küçük hikayelerle (“readin”) sağlamıştır.
Tarihlerde veya mesafelerde ya da yapıtların ölçülerinde olsun, Taşkıran titizlikle çalışmıştır. Bunlar kadar, yine itina ile seçilmiş olan fotoğraflarda konuların anlaşılmasına büyük katkıda
bulunmaktadırlar.
Antik Kilikya bölgesi hakkında yukarıda anılan çalışmalarıyla Taşkıran büyük bir boşluğu doldurmuştur. Bölge hakkında en eski çalışmalardan birisi olan R. Heberdey ve A. Wilhelm (“Reisen in Kilikien ny 1896) in yazmış oldukları epigrafik ve seyahatname niteliğindeki kitapları şüphesiz ki Kilikya da çalışan her arkeoloğun ve epigrafin el kitabı olma özelliğini halen korumaktadır. Daha sonra bölge ile ilgili iki çalışma yapan H.Hellenkemper ve F. Hild (Neue Forchungen in Kilikien, 1986/Kilikien und Isaurien, 1990) de Kilikya arkeolojisi hakkında okuyucularına yerleşimler hakkında bilgi verecek el kitabı niteliğinde çalışmalar yapmışlardır. Fakat bu çalışmaların hepsi Kilikya arkeolojisini ancak genel olarak tanıtmaktadırlar.
Mersin’de bir üniversitenin ve bu üniversitenin de bir arkeoloji bölümünün kurulmuş olması, yabancı kaynaklı araştırmaların yanı sıra Türk bilim adamlarının da bölge ile ilgili detaya inen çalışmalar yapabilecekleri bir ortamı bulmalarında büyük bir rol oynayacaktır. Sayın Celal Taşkıran’ın burada tanıtılmaya çalışılmış olan kitabı da, bölgenin incelenmesi ve her şeyden önce korunması gereken nice tarihi eserinin olduğunu gösteren güzel bir derlemedir.
Sayın Taşkıran’a bütün bu çalışmalarından ötürü teşekkür ederiz, başarılarının devamını dileriz.
İçel Sanat Kulübü Mart 1995 tarihli Aylık Bülteninden alınmıştır.

CELAL TAŞKIRAN İLE İLGİLİ YAZI İÇİN BU SATIRI TIKLAYINIZ

Biyografik Bilgi

scroll to top