,

FREDERICH BARBAROSSA ANITI – Nedim ARDOÄžA

Barbarossa-Anıtı.jpg

….Almanca yazılışıyla Friedrich Barbarossa
(1122-1190) Avrupa tarihinin önemli bir ismidir. 1152’de Almanya Kralı oldu. Ama esas önemli olan yönü imparator oluÅŸuydu. 1155’de kılıcıyla Ä°talya Krallığı’nı da ele geçirince, Papa tarafında Roma Germen Ä°mparatoru ilan edildi. Daha sonra imparatorluÄŸuna Kutsal sıfatı da eklendi. Ä°yi bir komutan olarak bilinir. Gücünü o zamanın ağır zırhlı birlikleri olan şövalyelerinden alırdı. (Resim Brunswick Universitesi arÅŸivinden)
Asıl adı 1. Frederich’ti. Barbarossa ünvanı sakal renginden ileri geliyordu. Barbarossa Ä°talyanca’da “Kırmızı sakal” anlamına gelir. Almanlar ise Rotbrat derler. (Bizim Barbaros’umuz da yine kızıl sakalından ötürü bu unvanı almıştır.) Gelelim bu imparatorun Göksu ile olan ilgisine.
Kudüs kenti Haçlılar’ın elindeydi. Fakat 1187 yılında Selahaddin Eyyübi Kudüs ÅŸehrini ele geçirdi. Bunun üzerine Papa 8. Gregory yeni bir haçlı seferi için çaÄŸrıda bulundu. Papanın çaÄŸrısına üç önemli hükümdar olumlu yanıt verdi. Fransa Kralı 2. Philip (Augustus) ve Ä°ngiltere Kralı 1. Richard (Aslan Yürekli) deniz yoluyla Filistin’e ulaÅŸtılar. 14 Mayıs 1189 tarihinde yola çıkan Frederich ise Filistin’e karadan gidiyordu. Çok güçlü bir ordu oluÅŸturmuÅŸtu. Yolu üzerindeki Macaristan’dan da bazı birliklerin katılımıyla Bizans topraklarına giren bu ordu sözde Bizans’a dosttu. Ama kimi düzensiz birlikler Filibe ve Edirne kentlerini yaÄŸmaladılar. Bizans Ä°mparatoru da bir an önce bu belalı konuktan kurtulmak içi n Frederich’in ordusunu derhal Anadolu’ya yönlendirdi.
O tarihte Anadolu büyük ölçüde Anadolu Selçukluları’nın yönetimindeydi. Frederich de Selçuklular ile savaÅŸmak için gelmemiÅŸti. SavaÅŸmadan Anadolu’yu geçebilirdi. Zaten Selçuklu sultanı 2. Kılıçarslan da savaÅŸtan yana deÄŸildi. Ne var ki tıpkı Bizans topraklarında olduÄŸu gibi Selçuklu topraklarında da düzensiz birlikler çevreye zarar veriyordu. Buna karşılık kimi aÅŸiretler de geçen orduya vur kaç saldırıları düzenliyorlardı. Ãœstelik Kılıçarslan yaÅŸlanmıştı ve oÄŸulları arasında en güçlüsü olan Kudbettin MelikÅŸah babasının aksine savaÅŸ taraflısıydı. Bu sebepten Frederich yer yer savaÅŸarak ilerliyordu. AkÅŸehir’i alarak Konya önlerine geldi ve 18 Mayıs 1190 tarihinde ÅŸehri 5 gün süre ile iÅŸgal ettikten sonra, güneye yani Mut üzerinden Silifke’ye yöneldi.
Frederich Konya’nın iÅŸgalinden 23 gün sonra, yani 10 Haziran 1190 tarihinde Silifke yakınlarında Göksu’da boÄŸuldu. Ayrıntılar çok net deÄŸil; ama herhalde atı ile ırmağı geçmeÄŸe çalışıyordu. Birliklerin geçmesi için köprü kurulmuÅŸ, ne var ki köprüden geçmek istemeyen Frederich, atını suya sürmüştü. Ancak, Frederich (ve muhtemelen atı) zırhlar içindeydi ve bu ağırlıkla ırmak içinde rahat hareket etme ya da yüzme imkanı yoktu. At ırmağın akıntısına karşı gelemeyince, imparator da suya kapıldı. Günümüzde ayrıntıları inceleyenler, Frederich’in tam ırmağı geçerken, bir kalp krizi geçirmiÅŸ olabileceÄŸinden de şüpheleniyorlar. Mümkündür; sonuçta Almanya ikliminden gelen 68 yaşındaki imparator Silifke’nin Haziran sıcağına uyum saÄŸlayamamış olabilir. Öte yandan imparatorun serinlemek için suya girmiÅŸ olabileceÄŸini ileri sürenler de var. Ama bu sav pek taraftar toplamıyor.
Frederich’in iç organları Tarsus’ta, kemikleri ise Lübnan’daki Sur kentinde topraÄŸa verildi.
Aradan 781 yıl geçti. 1971 yılında Almanya BüyükelçiliÄŸi Frederick Barbarossa’nın öldüğü nokta olduÄŸuna inanılan yerin yakınında bir anıt yaptırdı. Anıt Silifke’den kuzeye giden 715 no’ lu devlet karayolunun 9. kilometresinde ve yolun hemen doÄŸusuna yaptırıldı. Burası kuzeyden itibaren karayolunun hemen yanı başında yola paralel giden ırmağın yoldan ayrılarak, doÄŸuya döndüğü yerdir. Irmağın karşı kıyısında EkÅŸiler köyü yer alır.
Ancak bu anıta anıttan ziyade kitabe demek gerekir. Çünkü anıt bir kaide üzerine Türkçe ve Almanca yazılmış kısa birer metinden ibarettir.
Anıt’ın üzerindeki Türkçe metin şöyledir: “Selçuklu Sultanı Kılıçarslan II ile ülkesinden barış içinde serbest geçiÅŸ için bir anlaÅŸma olan Roma-Germen Ä°mparatoru Frederik I Barbarossa 10 Haziran 1190 tarihinde ordusunun başında Filistin’e giderken bu civarda Göksu ırmağında boÄŸulmuÅŸtur!’
(Türkçe hatalarıyla dolu olan bu metni olduğu gibi aldım. Demek bunca yıldır bu bozuk Türkçe kimsenin dikkatini çekmemiş.)
Anıt üzerindeki yazıt tam olarak gerçeÄŸi yansıtmamakla birlikte, iyi niyet ifade etmektedir. 2011 yılında karayolu geniÅŸletme çalışmaları sırasında anıtın yeri de kaydırıldı ve yazıtın üzerine bir de heykel konulması gündeme geldi. Ne var ki Anadolu’da savaÅŸmış olan yabancı imparatorun heykeli tepki doÄŸurduÄŸundan, sonunda bu projeden vazgeçildi.
İçel Sanat Kulübü’nün Mayıs-Haziran-Temmuz 2014 tarih ve 203 sayılı Bülteninden alınmıştır.

Biyografik Bilgi

scroll to top