,

MERSİN MADEN / KROM / TUZ İSKELESİ – 58. BL.

Maden-İskelesi-1.jpg

MADEN İSKELESİ / KROM İSKELESİ
(TUZ İSKELESİ)

Maden - Krom İskelesi z

Dönemin kent planında açıkça tespit edilen Maden / Krom İskelesi.(Üçgen İtfaiye Garajını, Ok 19. Sokağı gösteriyor)

Yapılış Tarihi : Bilinmiyor
Konumu : Eski 19. Sokakğın denize ulaşan ucunda. Vilayet Konağı Önü.
Yapı Sistemi : Ahşap Çatkı Sistemi
Görgü tanıkları : Aykut Hokkacı /şehir Planı
Günümüzdeki Yeri : Vilayet Konağının batısındaki küçük Park

Yukarıda verilen 1950’li yıllara ait eski bir Mersin kent planının detayında, üzerinde belirgin şekilde dekovil hattı çizimi görülen bu iskele var. Burada bir iskele olduğu kesin. Bunu, Gündüz Artan, Krom İskelesi, Aykut Hokkacı ise Maden İskelesi olarak tanımlamaktadır. Eski Mersin Şehir İtfaiyesi’nin bulunduğu sokağın denize ulaşan ağzında bulunuyordu.Maden İskelesi 4

Eski 19. Sokak’ın denize uzantısında yeri tespit edilen iskele, Aykut Hokkacı’nın tanımladığı Maden İskelesi olmalıdır. Çizime bakılırsa diğer iskelelerden farkı, ters T şeklinde, bir podyum/platform olarak denize uzanmaktadır.

Mersin’deki krom madeni I. Dünya Savaşı sırasında işletilmiştir. Krom, Mersin Merkez (Kuzucubelen, Demirışık, Akarca, Kızılbağ) ve Erdemli yakınlarındaki ocaklardan çıkarılırdı (Yurt Ansiklopedisi. 3621) Mısırlı İbrahim Paşa, 1836’da Avusturya’dan getirttiği Russeger adındaki bir uzman kişiye yöredeki zengin maden yataklarının raporunu hazırlatmıştı.

1901 Adana Salnamesi’nde bu bilgiler açıklanmaktadır. Ancak anılan pek çok madenden yalnız Mersin’in Ulaş Nahiyesi yakınındaki Kurum köyündeki krom madeni ve linyit madeni çalışmaktadır. (Yurt Ansiklopedisi. 3645)

“Hükümet Konağı hizasına gelen bir maden iskelesi vardı.” (Aykut Hokkacı).

Maden İskelesi 5

Eski bir kartpostalda Maden İskelesi yeri. 1930 lar. Hayrettin Ergun Arşivi

Eski madenci, maden eksperi Hasan Özlük aktarıyor: “Yıkılan Azak Han’da ofisi olan ve maden işleri yapan Haldun Selcan, Sıraç köyündeki Fransızlardan kalma madenden çıkan malı bu iskeleden nakliye yaptığını anlatırdı…

Tülin Selvi – Tolga Ünlü’nün hazırladığı aşağıdaki planda görülen iskelelerdeki adlandırma büyük olasılıkla Mersinli kişilerin sözlü anlatımlarına dayanarak yapılmıştır. Burada da Tuz İskelesi ifadesi yer almaktadır.

Sol  baştaki adı konmamış olan iskele Tuz İskelesi değil, Maden İskelesidir.

Sol baştaki adı konmamış olan iskele Tuz İskelesi değil, Maden İskelesidir.

Dekovilin Peşisıra

Önceki sayfalarda bahsi geçen 2001 yılındaki “Dekovil’in Peşisıra” sergi broşüründe Burhan Özacun’un ifadesine bakalım: “Sursok ailesi oldukça büyük, zengin bir aile. Bunlar, çoğunlukla iskele işletmeciliği yaparlardı. Hatta Süveyş Kanalı yapımı sırasında ihtiyaç olan keresteyi bu aile göndermiştir. … Taş İskelesi’nin bir adı daha vardı; Tuz İskelesi. Bu ilk yapılan iskelelerden biridir. Bu iskeleye yelkenli gemilerle tuz gelirdi. Bu yüzden buraya Tuz İskelesi denirdi.”

Tuz İskelesi, eski kartpostallardan öğrendiğimize göre çok daha batıda Belediye Taş Binası’nın doğu tarafına denk gelen bir konumda olmalıdır. (Bkz.: Tuz İskelesi).

Biyografik Bilgi

scroll to top