,

MERSİN’DE DOĞAN, YAŞAYAN, KONUK OLAN ÜNLÜ KİŞİLER -3- Gündüz ARTAN

MERSİN’DE (İÇEL’DE) YAŞAYAN ÜNLÜLER – MİLATTAN SONRA

SAİNT PAULUS (İ.S. 3-64) Tarsus’ta doğdu, yaşadı. Hıristiyanlığı yaydı.
SAİNT-BARNABAS (İ.S.1. yy.) Oniki Havariden. Tarsus’ta öğrenim  gördü.
SAİNT- THECLA (AYA TEKLA) (İ.S.1 yy.) Saint-Paulus’un öğrencisi oldu ve Silifke’de Meryemlik denilen yerde Hristiyanlığı öğretti ve orada öldü.
ANTIOKHOS IV. (İ.S.?-72) Kommagene kralı. Roma imparatoru Caligula, Kilikya’ da kıyı kentleri ve Anamur’u ona verdi.
ARCHELAUS  (İ.S. 1 yy.) Kapadokya kralı. İmparator Augustus’un Kilikya’yı ona vermesi üzerine Eleussia’da saray yaptırdı. Buraya Sebesta adını verdi.
POMPAINUS MELA (İ.S. 2 yy.) Romalı gezgin yazar. Kilikya gezisinde gördüğü Cennet-Cehennem obruklarını anlattı .
TRAJANUS (İ.S. 53-117) Roma İmparatoru. Tarsus’u aldı. Kilikya’nın başkenti yaptı. (113)
TACITUS (İ.S. 56-120) Romalı hatip, devlet görevlisi. Trajanus döneminde Asya Prokonsüllüğü yaparken Tarsus’a geldi.
HADRIANUS (İ.S. 76-138) Roma İmparatoru. Suriye valisi iken bölgeye geldi. Tarsus’taki Donuktaş bu dönemde yapıldı. (117)
ANTONlUS PIUS (İ.S. 86-161) Roma İmparatoru. Hadrianus’un evlatlığıdır, Önce Tarsus Metropoliti oldu.
SEPTIMUS  SEVERUS (146-211) Roma imparatoru. Doğu seferinde bölgeden  geçti. (197- 202) Persleri Toroslardan çıkardı.
SEVERUS ALEXANDROS (170-235) Roma imparatoru. Perslerden Tarsus’u aldı. (232)
ARDAŞİR 1. (?-241) İran Sasani Hükümdarı. Romalılarla  Kilikya’da savaştı. (232)
ŞAHPUR 1. (3.yy.) İran Sasani Hükümdarı. Soloi’yi kuşattı, alamadı. Tarsus’u alarak yağmaladı. (260)
ZENOBİA  (? -274) Suriye’de Palmira Kraliçesi. Partlar ve Ermenilerle birleşerek  Sasani Hükümdarı Şahpur’u yendi ve Kilikya’yı aldı. Roma İmparatoru Aurelianus’a yenildi (272) Esir alınarak  Roma’ya götürüldü.
LUCIUS  DOMITIUS  AURELlANUS (214- 275)  Roma İmparatoru. Kilikya’ya geldi ve Suriye’ de Palmira Kraliçesi Zenobia’yı esir aldı, kenti yıktırdı. (272)
TAClTUS (200-276) Roma imparatoru. Gotları  Kilikya’dan kovdu.  (276) Tarsus’ta askerler tarafından öldürüldü. (276)
FLORIANUS (? -276) Roma imparatoru. Kardeşi Tacitus’un ölümü üzerine imparator oldu. Birkaç hafta sonra Tarsus’ta askerleri tarafından öldürüldü.
DIOCLETIANUS (248-305) Romalı konsül. Tarsus’u Kilikya’nın başkenti yaptı. (223) Ashab-ı Kehf efsanesinde adı geçen imparatordur.
JULIANUS APOSTATA (331-363) Roma İmparatoru  Constantinus’un oğlu. Pers  seferinden dönerken Tarsus’ta öldü, orada gömüldü. (363)
VALENTINUS ERATIA (4yy.) Roma imparatoru. Kilikya’ya geldi.
FLAVIUS URANIUS (IRAUNIENS) (4 yy.) Kilikya valisi. Coracesium (bugünkü-Susanoğlu) kentini kurdu. (365-375)
POIMENIOS (4 yy.) Silifke soylularından, Bizans’ın Marmara Adaları valisi.  Narlıkuyu’daki “Üç  Hurili Hamam”ı yaptırdı.
SOPHRONIOS (4 yy) Din adamı. Silifke  Konsilinde görev yaptı. (359) Pompeipolis (Viranşehir) Başpiskoposu oldu. (381)
EGERIA (4 yy.) Hacı kadın. Hac dönüşü Tarsus’tan üç günde Silifke’ye gelerek Aya  Theçla şehitliğini ziyaret etti.
NESTORIOS (4yy) Nesturi mezhebi kurucusu, Kilikya valisi. Antakya ve Tarsus’ta öğrenim gördü.
DIODOROS (? -392) Nesturi mezhebinin öncülerinden. Tarsus Başpiskoposu.
ZENON-ISAURA’LI (426? – 491) Bizans  İmparatoru. Meryemlikte bir adak kilisesi yaptırdı.
ANASTASIOS  1.  (430? -518) Bizans İmparatoru, Perslerle savaşmak için kaleler yaptırdı.
JUSTINIAUS  1. (428-565) Roma  İmparatoru. Depremden zarar gören Tarsus’u imar etti. Tarsus çayı’nın yatağını değiştirdi, şelale bu sırada oluştu. Baç köprüsünü yaptırdı.
HÜSREV  PERVİZ (? -628) İran Sasani Hükümdarı . Kilikya’yı Araplardan aldı. (611-13)
HERAKLIUS (575-641) Roma İmparatoru, Gülek Boğazından geçerek Tarsus’u ve Kilikya’yı Perslerden aldı.  (623)
EBU UBEYDE (MEYSARE BİN MARSUK) – (580-639) Emevi Kumandanı Tarsus’u Romalılardan aldı. (637) Tarsus’ta gömülüdür.
BİLAL-İ HABEŞİ (? -641) Ebu Ubeyde’nin Suriye seferinde Tarsus’a geldi. Şimdiki Kırk Kaşık İmaretinin bulunduğu yerde ezan okuyup namaz   kıldırdı. (637) Anısına orada mescit ve bir kuyu yaptırıldı.
EBU – MUSA EŞ’ ARİ (? -663) Sahabedendir,  valilik ‘yaptı. Hz.Ömer dönemindeki seferlerden birinde Tarsus’ta Danyal Peygamberin sandukasını  buldu.
MUAVİYE  1. (610-680) Emevi Halifesi. Bizanslıların elindeki bölgeye akınlar yaptı. Tarsus’a geldi.
ABDULLAH-İBNİ KIYS (7 yy.) Emevi kumandanı.  Silifke’yi Bizanslılardan aldı. Muaviye ile Bizans seferine katılmak üzere orada beklerken Rumlarla çarpışmada şehit oldu.
YEZİD BİN MUAViYE  2. (642-684)  Emevi Halifesi. İstanbul seferinde Tarsus’tan geçti (671)
EYYUB EL ENSARİ (? -672) Sancaktar. Yezid’in İstanbul seferinde bölgeden geçti. (671)
SUFYAN  İBNİ  AFVİ (7 yy.) Muaviye’nin kumandanı.  Tarsus’u aldı. (676)
YESR İBNİ ERTAD (7 yy.) Muaviye’nin kumandanı. Kilikya’yı aldı, (676)
THEODOROS (602 – 690) Tarsusludur. İngiltere’de  Cantenbury Başpiskoposu oldu.
ABDULLAH  BİN MERVAN (8 yy.) Halife Abdülmelik’in oğlu, Emevi kumandanı.  Çukurovaya geldi. (704)
MESLEME (MÜSLİME) BİN ABDÜLMELİK ( ? -740) Halife Abdülmelik’in oğlu, Emevi kumandanı Tarsus, Silifke ve Mut’u Bizanslılardan aldı, Kilikya valisi oldu. (713)
ABBAS BİN VELİD ( ? -750) Emevi Halifesi Velid 1.’in oğludur. Amcası Mesleme bin Abdülmelik ile Çukurovaya geldi, Tarsus’u Bizanslılardan aldı. (713)
LEON 3. – ISAURA’LI  (675-741) Bizans İmparatoru. Bölgede doğdu.
MANSUR ( ? -775) Abbasi  Halifesi Kilikya’ya geldi.
MEHDİ ( ? -785) Abbasi Halifesi. Bizans’a seferler yaptı. Ankara’ya kadar bölgeyi aldı. (782) Tarsus’u imar ettirdi.
SAD BİN HASAN (8 yy.) Bilgin. Halife Mehdi ile çıktığı seferde Tarsus’a geldi. Kentin imar edilmesi gerektiğini belirtti, imar başlatıldı. (782)
MEND-EL ANEZİ (8 yy.) Kufeli hadis bilgini. Halife Mehdi ile çıktığı seferde Tarsus’a geldi.
HARUN REŞİT (766-809)  Abbasi Halifesi. Bizans seferinde Tarsus’tan geçti. (791) Bölgeye Horasan’ dan gelen Türkler yerleştirildi.
FEREC BİN SÜLEYMAN (8 yy.) Harun Reşit’in emriyle  Horasan ahalisinden 3000 kişi getirterek Tarsus’u ve 5 kapısı, 87 burcu olan surları onardı. (792)
ME’MUN (786-833) Abbasi Halifesi. Kardeşi Mu’tasım ile Bizans’a seferler yaptı. Tarsus’ta öldü ve gömüldü.
MU’TASIM (776-842) Abbasi Halifesi, Bizanslıların  elindeki Tarsus yakınlarına kadar geldi. (838)
TOLUNOĞLU  AHMET (834?-884) Mısır’da  Tolunoğlu devletinin kurucusu. Babasıyla Türkistan’dan Tarsus’a geldi, askerlik ve din eğitimi gördü, Adana, Tarsus ve Mut’u Bizanslılardan aldı. Tarsus’ta öldü ve gömüldü.
YZMAN (? -891) Abbasi Emiri.  Halife Mu’temit döneminde Tarsus’a atandı. (882) Karadan ve denizden Bizans’a seferler yaptı. (883-84)
DOĞANOĞLU AHMET (9 yy.) Yazman döneminde Kilikya valisi oldu. Çevre kaleler alındı. (895)
TOLUNOĞLU ABBAS  (9 yy.) Tolunoğlu Beyi  Silifke, ve Mut’u RumIardan aldı.
MU’TEZİD (857-902) Abbasi Halifesi. Bölgeye geldi, Tarsus’un ileri gelenlerini tutuklattı. (900)
SEYFÜDDEVLE (916? -978) – Hemdani  Hükümdarı. Adana, Tarsus, Silifke ve Mut’u Rumlardan aldı. (963)
MÜTENEBBİ (EBU TAYYİB  BİN HÜSEYİN) (915-965) Arap şair.  Seyfüddevle’nin Kilikya seferine katıldı, onun zaferlerini anlatan  şiirler yazdı.
NICEPHOROS PHOCAS 2. (913-969) Bizans İmparatoru. Kıyı kentleri ve Tarsus’u aldı. (964)
MUHAMMET BİN ZÜREYKÜL TARSUSİ (-) Tarsuslu bilgin, vali. AFŞİN (11 yy.) Selçuklu Emiri, sınır kumandanı. Çukurovada yağmalar yaptı. (1067)
SÜLEYMAN ŞAH ( ? -1086) Selçuklu Devletinin kurucusu. İçel yöresini ve Tarsus’u Ermenilerden aldı. (1082)
FLARETOS (11. yy.) Ermeni Prensi. Tarsus, Namrun ve bazı kaleleri aldı.
TANCREDE DE HAUTEVİLLE ( ? -1112) Antakya Prensi. İlk Haçlı seferinde Kilikya’ da bir çok kaleyi ve Tarsus’u aldı. (1099)
GODEFROİ DE BOUİLLON (1061-1100) Fransız dük, kumandan. İlk Haçlı seferinde bölgeden geçti.
RAİMOND  IV. DE SAİNT-GİLLES (1042-1105) Toulouse Kontu. Cenova filosunun desteğiyle Tarsus’u aldı. (1102)
EUSTHATIOS (11-12 yy.) Bizanslı Amiral.  Kızkalesi’ni yaptırdı. (1104)
IOANNES- KOMNENOS  1. (1118-1143) Bizans İmparatoru, general. Anadolu seferinde Tarsus’u Ermenilerden geri  aldı. (1137)
MANUEL KOMNENOS 2. (1143-1180) Bizanslı general. Tarsus’u ve Kilikya’yı aldı. (1159)
THOROS  2. (? -1168) Kilikya Ermeni Prensi. Tarsus’u aldı, bölgeye egemen oldu.
NURETTİN MAHMUT ZENGİ (12 yy) Halep, Şam Atabeki Tarsus’u aldı.(1174)
NERSES (1153-1198) Çamlıyayla(Namrun)’da doğdu. Tarsus Ermeni Başpiskoposu oldu. (1174) Roma Kilisesiyle birleşmeyi sağladı. Tarsus’ta öldü.
ALEKSIUS KOMNENOS 2. (? -1183) Bizans imparatoru. Tarsus’u. Ermenilerden aldı.(1182) Silifke’yi ve Korykos’u onarttı.
RUPEN 3. (?-1187) Ermeni Kralı, Tarsus’u Bizanslılardan aldı.
FRİEDRİcH BARBAROSSA 1.(1122-1190) Roma-Germen İmparatoru.3.Haçlı seferinde Silifke Irmağında boğuldu.(1190)
ABDULMECİT GEYLANI (12 yy). Bilgin. Abdülkadir Geylanı’nın oğludur.Tarsus’ta gömülüdür.
MELİK-UZ ZAHİRC (1172-1216) Selahattin Eyyubi’nin ikinci oğlu. Tarsus’ta kendi adını taşıyan camii yaptırdı.(1216)
ALAEDDİN KEYKUBAT 1. (?-1237) Anadolu Selçuklu sultanı. Silifke ve birçok kaleyi Ermenilerden aldı.(1225)
MÜBARİZEDDİN  ERTOKUŞ BEY (13 . yy) Anadolu’ Selçuklu Kumandanı. Giyaseddin Keyhüsrev 1. adına Anamur ve  Silifke’yi aldı.(1226-28) Silifke kalesini onarttı.
YAHŞİ BEY (13 yy) Oğuzların Üçok Boyu Başkanı. Gülnar üzerinden Anamur’a gelerek yerleşti.(1236)
GIYASEDDİN KEYHÜSREV 2. (?-1246) Anadolu Selçuklu Sultanı. Kilikya’yı ele geçirdi.(124S)
ŞEMSETTİN  İSFAHANI  (13 yy) Selçuklu Veziri. Kilikya seferinde Tarsus’u kuşattı.(1246)
EBÜL FEREC İBNÜL İBRİ (1226-1286) Süryani tarihçi, felsefeci. Bölgeye geldi.
NURETTİN SUFİ (13 yy) Türkmen Emiri. Beyliğini, Karaman adını verdiği oğlu Kerimüddine devretti. Ömrünü Mut’ta geçirdi. Ölünce Değirmenlik yaylasına (Yalnızcabağ köyü) gömüldü, Türbesi vardır.
KARAMAN (KERİMÜDDİN) BEY (?-1261’den sonra) Silifkelidir. Nurettin Sufi’nin oğlu. Karaman Beyliğini kurdu. Mut,  Gülnar, Silifke, Ermenek kalelerine saldırdı.
KARAMAN OĞLU MEHMET BEY (?-1277) Anadolu Selçuklu Sultanı. Karaman Bey’in oğlu. Göksu  geçidinde İlhanlı ordusunu yendi. (1276)
ZAHİR GIYASEDDİN (13 yy) Halep Eyyubi Emiri, Kilikya’ya saldırdı, Ermenilerle savaştı.
BAYBARS (1233?-1277) Memluk Sultanı. Tarsus ve çevresini aldı, yağma etti.(1275)
SEYFÜDDİN KALAVUN (?-1290) Memluk Sultanı. Baybars’ın kumandanı iken  Kilikya’yı Ermenilerden aldı.(1275)
KARAMANOĞLU  GÜNERİ BEY (?-1299) Sultan. Mut’u aldı. (1280) Ermenilere karşı Tarsus’a sefer yaptı.(1286)
VİPRATET (13.yy) Oldenborglu Alman gezgin. Tarsus’a geldi.
KARAMANOĞLU MAHMUT BEY (?-1308) Sultan. Anamur yakınlarında Ermenilerle savaşırken öldü.(1308)
OŞİN (OSHİN) (?-1320) Kilikya  Ermeni Kralı. Tarsus’ta şimdi Eski Cami olan kiliseyi yaptırdı.
KARAMANOĞLU İBRAHİM BEY 1. (14.yy) Sultan.Ermenilerle Tarsus’ta savaşıp Mersin yakınlarına kadar geldi.(1319)
KADI NECMETTİN  EFENDİ (1278-1339) Tarsus’lu, fıkıh, kelam bilgini.
YAKUP BEY (?-1327) Germiyanoğlu Beyliğinin kurucusu, sultan. Evliya Çelebi’ye göre, Mut kalesini Rumlardan almak için yaptığı hücumda askerlerinin şehit düşmesi üzerine buraya “Darül  Mevt” adını verdi.
AKTAŞOĞLU SİNAN BEY (?-1330) Selçuklu  Emirlerinden. Ermenilerle  savaşırken şehit düştü. (1130) Türbesi Erdemli’nin Ayaş köyündedir.
SEYFETTİN TİMUR-HARZEMLİ (14.yy) Halep Saltanat Naibi. Tarsus’ta Ermenilerle savaştı. (1342)
FELAHOĞLU MUHAMMED NURETTİN (14 yy.) Tarsus’u Ermenilerden alan Halep Saltanat Naib Harzemli Seyfettin Timur’un Tarsus’ta şehit düşen kumandanı.(1342) Türbesi Tarsus’tadır.
IŞIK TİMUR BEY (14 yy.) Halep valisi. Çukurova’ya geldi. Ermenilerle savaşırken Moğol saldırısı üzerine geri çekildi.(1349)
ŞEYH ÖMER (14 yy.) Bilgin. Karamanoğulları döneminde Buhara’dan  göç ederek Gülnar’ın (şimdiki) Şeyhömer köyüne yerleşti. Türbesi bu köydedir.
LALAĞA (14 yy.) Karamanoğlu İbrahim Bey 1.in komutanlarından, emir. Mut’ta kendi adını taşıyan camii yaptırdı.(1356-90)
AK-SUNGUR (14.yy). Memluk Kumandanı. Ermenilerle savaştı.(1343) Tarsus valisi oldu. Ulu Camii yaptırdı.(1362)
KARAMANOĞLU ALAEDDİN ALİ BEY (?- 1398) Sultan. Silifke’yi aldı. Kızkalesi’ni kuşattı. (1366)
EMİR HÜSEYİN (?-1369) Timur’un kumandanlarından. Karaman üzerinden Mut’a kadar geldi fakat kalmayıp batıya doğru yoluna devam etti.
KARAMANOĞLU MUSA BEY (?1379) Sultan, Mut’ta yaşadı ve öldü.
SEYFEDDİN BERKUK (1340-1399) Memluk Sultanı. Dulkadiroğullarının ve Kadı Burhanettin ayaklanmalarını bastırmak için Çukurovaya geldi. Tarsus’u Ermenilerden aldı. (1383)
RAMAZANOĞLU AHMET ŞEHABETTTİN BEY (1378?-1416) Sultan. Tarsus’u Karamanoğlu Mehmet Bey 2.den aldı. (1415) Kiliseyi Eski Cami haline getirdi.
KARAMANOĞLU MEHMET BEY 2. (?-1423) Sultan. Tarsus’u Ramazanoğullarından geri aldı (1417)
KOÇKAR (15 yy.) Memluklerin Halep Valisi. Tarsus’u’ Karamanoğlu valisi Mukbil’den aldı (1417)
BERTRANDON DE LA BROQUİERE (15.yy.) Fransız gezgin, Fransa Kralının danışmanı. Hac bahanesiyle bölgeyi gezdi ve Antalya’dan Tarsus’a kadar yoğun bir Türk nüfusu olduğunu yazdı.(1432)
KARAMANOĞLU İBRAHİM BEY 2. (?- 1464) Sultan. Kızkalesi’ni aldı. (1466) Tarsus, Gülek ve Adana’ya hücum etti.(1457) Memluk saldırısına uğradı.
RAMAZANOĞLU DÜNDAR BEY (15yy) Sultan. Memluk Sultanının gönderdiği Devadar Sungur’a yardım ederek Tarsus’un Karamanlılardan alınmasına yardım etti.(1457)
ALAEDDİN ALİ EFENDİ (?-1440) Tarsus’lu fıkıh bilgini.
KARAMANOĞLU  PİR AHMET BEY (15 yy.) Sultan. İçel kendisine verildi. Tarsus’ta öldü.
İSHAK PAŞA – CEZAYİRLİ (?-1483) Osmanlı Sadrazamı. Mut’u  Karamanoğullarından aldı.(1471)
ÇÖMEZ KADI AHMET EFENDİ (?-1482) Silifkeli tefsir ve şerh bilgini.
GEDİK AHMET PAŞA (?-1482) Osmanlı Sadrazamı. Silifke ve çevresini Karamanoğullarından aldı.(1473)
KARAMANLI MEHMET PAŞA (?-1481)  Osmanlı kumandanı, devlet adamı Adana ve Tarsus’u Osmanlı ülkesine kattı.(1475)
KARAMANOĞLU İSHAK BEY (?-1486) Sultan. Bir süre Silifke’ye yerleşti.(?-1488)
KARAMANOĞLU KASIM BEY Son sultan. Mut ve Silifke kalelerini aldı, İçel Bey’i oldu. Şehzade Cem’i Tarsus’a davet etti.
CEM SULTAN (1459-1495) Osmanlı Şehzadesi. Tarsus’ta, Mut kalesinde,’ Kızkalesi’nde tutsak kaldı. (1481)
KARAGÖZ AHMET PAŞA (?1488) Karaman Valisi. Memluklerle savaşmak İçin gelirken Gülek kalesini aldı. Adana yakınında Memluklerle savaştı. (l486)
DAVUT PAŞA (15.yy.) Osmanlı kumandanı. Çukurova’ya geldi. Tarsus ve Adana’yı onarttı (l487)
HADIM ALİ PAŞA (?-1511) Osmanlı Sadrazamı. Memluk seferinde Çakıt vadisinden Çukurova’ya geldi. Tarsus Adana ve çevre kaleleri onarttı. (1488) Tarsus, Adana arasında Ağaçayı mevkiinde Memluklerle savaştı, geri çekildi.
YAVUZ  SULTAN SELİM (l470-1520) Osmanlı Padişahı. Memluk seferinde bölgeden geçti. (1516)
ŞEYH EBUBEKİR (TAVUS’ÜL  HARMAN) (1134 Tarsus-1518 Tarsus) Bilgin,felsefeci.
PİRİ MEHMET BEY (16 yy.) Adana Valisi. İsyancı Veli Halife’yi Tarsus dağlarında öldürtü.(1527)
DULKADİROĞLU ALAEDDİN BEY (1517-1552) Son Dulkadir sultanı. Tarsus’u aldı, Silifke’ye kadar ilerledi.
KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN (1495-1566) Osmanlı padişahı, Bölgeden geçti.
KUBAD PAŞA (16 yy.) Ramazanoğlu Beyi, sonra, Osmanlı Beylerbeyi. Tarsus’ta kendi adını taşıyan medreseyi yaptırdı.(1557)
LALA MUSTAFA PAŞA (?1580) Osmanlı  kumandanı. Kıbrıs seferinde Anamur kalesini aldı. (1570)
RAMAZANOĞLU İBRAHİM BEY 2. (?-1587) Pir’ Mehmet Beyin oğlu. Osmanlı Devleti İçel Sancakbeyi oldu. Tarsus’ta Ulu Camii ve Kırkkaşık imaretini yaptırdı. (1579)
ŞEYH ALİ SEMERKANDİ (16 yy.) Bilgin. Semerkant’tan göçüp Gülnar’ın Zeyne köyüne yerleşti, Zaviyesine gömüldü.
ÇÖMEZZADE  ŞEVKİ EFENDİ (16 yy.) Silifkeli bilgin.
MUSTAFA EFENDİ-TARSUSLU (?1605) Bilgin. İstanbul’ da müderrislik yaptı.
RAMAZANOĞLU PİR MANSUR BEY (16-17yy.) Kendi isteğiyle Emirlikten ayrılıp Osmanlı Devletine katıldı. (1608)
MUSLU ÇAVUŞ (?-1608) Celali isyanları sırasında İçel’i yöneten ve sonra isyan katılan Bey.
KUYUCU MURAT PAŞA (?-1611) Osmanlı Sadrazamı. Silifke’yi, Mut’u aldı. Mut kalesini onarttı.
BAYRAM PAŞA (?-1638) Osmanlı Sadrazamı. Gülek yolunda Bayrampaşa Kervansarayı (Çakıt Hanı)’nı yaptırdı. (1637)
MUSTAFA TARSUSİ-HAMZAOĞLU (?-1646) Tefsir bilgini.
ABDULLATİF-TARSUSLU (?-1653) Bilgin.
AMİRAL BEAUFORT (1616-1669) Fransız amiral. Karaman ili kıyılarını ve Tarsus’u gezdi.(1660)
EVLİYA ÇELEBİ (1611-1682) Ünlü gezgin. Silifke ve Tarsus’u gezdi.(1671)
KARACAOĞLAN (1606-1674)  Halk şairi. Mezarı Mut’un (Çukur) Karacaoğlan köyündedir.
MEHMET EFENDİ-MÜFTÜ-TARSUSLU (?-1689) Bilgin.
EBUBEKİR TARSUSİ (?-1688) Fıkıh bilgini.
HATTAT HASAN EFENDİ-HASAN OĞLU (17 yy.) Tarsuslu bilgin.
LUCAS (18 yy.) Fransız gezgin. Bölgeyi gezdi. (1707)
MEHMET EFENDİ-AHMET OĞLU (?1732) Tarsuslu tefsir bilgini.
MUHAMMET BİN AHMET ET-TARSUSİ (?-1767) Mantık bilgini. Müftülük yaptı.
NATUVANİ (1741-1791) Gülnarlı şair.
OSMAN EFENDİ-TARSUSLU (18 yy.) Mantık bilgini.
MEHMET ŞAKİR EFENDİ-MUSTAFA OĞLU (18 yy.) Anamurlu bilgin.
İBRAHİM OĞLU-ALİ OĞLU-TARSUSLU (18 yy.) Fıkıh bilgini.
MOLLA HALİL-HALİL OĞLU (1782 Gülek 1806) Mantık bilgini, şair.
MERDİ (MERZİ)-ALİ OĞLU (?-1806) Tarsuslu bilgin.
KİNNİER ( – ) İngiliz arkeolog. Tarsus ve Adana’yı gezdi.(1814)
AHMET PAŞA (18-19 yy.) İçellidir. 1814’de Kaptan-ı Derya, soma Bursa, Şam Valisi oldu.
İSMAİL HAKKI-ELİYEŞİL (?-1820 Tarsus) Bilgin.
ALEXANDRE LOUİS-JOSEPH LABORDE (1774-1842) Fransız arkeolog. 1825’te bölgeyi gezdi.”Voyage yde L’Asie Mineure” adlı kitabında Tarsus’u tanıtıyor.
İBRAHİM PAŞA (1789-1842) Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın oğlu, Mısır Naibi, Adana Eyalet Valisi. Adana, Tarsus Silifke’yi aldı. Gülek Boğazı çevresinde kaleler, hanlar, kışlalar yaptırdı. Bölgeyi 8 yıl Bağımsız Eyalet olarak yönetti.
RUSSEGER (19 yy.) İbrahim Paşa tarafından Toroslardaki madenleri incelemek üzere davet edildi. Bölgeyi, Tarsus ve Adana’yı gezdi. (1836)
CHARLES TEXİER (1802-1871) Fransız yazar. Bölgeyi gezdi.(1836) Asie Mineure” (“Küçuk Asya’da Seyahat” adıyla çevrildi) . (1862) kitabında bölgeyi tanıtıyor.
TREMAUX (19 yy.) Fransız arkeolog.  Silifke’deki Stadion’da kazılar yaptı.(19 yy.’ın ilk yarısında.)
TABİBİ (?-1840?) Gülek’te doğdu. Şair.
MOLLA HALİL-TARSUSLU (1762 Gülek-1806) Şair.
NAT’İ (184S Mut-) Şair.
CHARLES-VİCTOR LANGLOİS (1836-1929) Fransız tarihçi. Bölgeyi gezdi.(1853) “Voyağe Dans La Cilicie et DansLes Montagnes Du Taurus” (Paris-1861) kitabını yazdı. Bu kitap M.Rahmi Balaban tarafından çevrilerek “Eski Kilikya” adıyla yayınlandı.(1947)
Dr.Th.KOTTSCHY (-) Gezgin. Mersin’e geldi.(l853)
AHMET HİLMİ EFENDİ-ELİYEŞİL (?-1861) Tarsus müftüsü,bilgin.
AŞIK CEMALİ-GÜLNARLI (1811 Örenpınar köyü-1871) Şair.
İRFANİ (1839 Anamur-1871) Şair.
MEHMET HULUSİ (?-1875?) Tarsuslu şair.
ZİYA PAŞA (1825-1880) Adana Valiliği görevini yaptığı yıllarda, (1879-1880), o sırada Adana’ya bağlı ilçe olan Mersin’le ilgilendi.
AŞIK RIZA-CÜCELOĞLU (1841-1891) Silifkeli şair.
KARA FEVZİ (1743-1883?) Şerh bilgini, sözlük yazarı, şair.Silifke’nın Kavacık köyünde doğdu. Köyünde medrese kurdu.
SELMAN BABA (1809 Tarsus-1893) Şair.
JAMES THEODORE BENT (1852-1897) İngiliz arkeolog. Bölgeyi gezdi.(1890) İzlenimlerini “Journalaf Hellenic Srudies” (Londan-1891) kitabında topladı.
VİTAL GUİNET (-)Düyunu Umumiye uzmanı. Bölgeyi gezdi. “La Turquie D’Asie” (1891) 6 ciltlik kitabının 2.cildinde (sf.52-62) Mersin’e ait bilgiler vardır.
İÇELLİ REFİK (19 yy.) Şair.
KÜÇÜK KARACAOĞLAN (19 yy.) Silifkeli saz şairi.
EMİN-TARSUSLU (19 yy.) Şair.
GENERAL CESNEV (-) İngiliz gezgin. Tarsus ve Donuktaş izlenimlerini “Fırat Vadisinde Araştırma” adı kitabında yazdı.
CENAP ŞAHABETTİN (1870-1934) Şair, yazar. Mersin Karantina İdaresi Askeri Hekimi (Binbaşı) olarak görev yaptı.(1896)
Dr.SCHAFFER (-) Mersin ve çevresinde yaptığı gezi izlenimlerini (1900) anlattığı “Cilicie” kitabında özellikle sağlık yönünden bilgiler veriyor.
Mİss.GERTRUDE L.BELLE (-) Bölgeyi gezdi. (1905) Kanytelis (Kanlıdivane)’in fotoğrafını çekti, planlarını yaptı.
ABDULLAH EFENDİ-GÖĞCELİ-ELİYEŞİL (19 yy.) Mersin müftüsü, bilgin.
YENİCELİ SITKI BABA (PERVANE) (1863 Yenice-Tarsus-192S) Şair (Asıl adı: Zeynel Abidin)
AŞIK MUSTAFA-DEVECİ,TOPAL (1845 Silifke-1925) Şair.
İMDADİ ALİ (1860 Tarsus-1908) Şair.
SÜLEYMAN SADIK ELİYEŞİL PAŞA (1862-1942) Milli Mücadele Tarsus Kuva-i Milliye Başkanı Belediye Başkanı iken Tarsus’ta ilk elektrik fabrikasını kurdurdu.
MÜNİF-TARSUSİZADE (1873-1930) Şair. Tarsus müftüsü Ahmet Hilmi Efendi’nin torunu. Yurt dışından dönüşünde Tarsus’ta yerleşti. “Şeref” (Şiirler-1915) Tarsus’ta basıldı.
SERDARİ (1875 Gülnar-Zeyne köyü-1920) Şair.(Asıl adı:Ahmet)
ALİ HİKMET BEY (1878 Mersin-1934) Şair. İstanbul, Eskişehir Defterdarlığı yaptı.
ERNEST HERZFELD (1879-1948) Alman arkeolog. Arkadaşı SAMUEL GUYER ile Silifke’de Aya-Thekla’yı gezdi ve tanıttı.(1907)
İSMAİL FERAHİM ŞALVUZ (1873-1958) Tarsus grubu, daha sonra Merkez Mıntıka Kumandanı Binbaşı olarak Milli Mücadeleye katıldı.
ŞEMSETTİN SALUR (1875-1951) Yarbay iken Mersin, Tarsus Mıntıka Kumandanı olarak Milli Mücadeleye katıldı.
ÖMER LÜTFİ KUTAY-HACI BEY ( -1973) Milli Mücadelede yöneticilik yaptı.
HÜSNÜ YILDIRIM (ADİL EFE) (1884-1968) Doğum yeri Arslanköy’de Milli Mücadeleyi başlattı, Mersin cephesinde savaştı.
EMİN RESA ARSLAN KARAKAŞ (-) Mersin cephesinde Milli Mücadeleye katıldı.
VELİ HAŞİM (1891-1928) Mersin’in Musalı köyünde doğdu. Tarsus grubunda Milli Mücadeleye katıldı.
ALİ RIZA TİMURTAŞ (DOĞAN EFE) (1891 Silifke- ) Mersin, Tarsus cephesinde Milli Mücadeleye katıldı.
OSMAN MUZAFER KOÇAŞOĞLU (1981- ) Mersin’in Kerimler köyünde doğdu. İşgalde, köyünde çete kurdu. Alsancak Müfreze Kumandanı olarak Mersin ve Tarsus’ta bütün harekat ve savaşlara katıldı.
ŞEREF GENÇ (YILMAZ EFE) ( – ) Mersin, Tarsus cephesinde Milli Mücadeleye katıldı.
YUSUF KENAN GENÇ (1891 Mersin-1968) Yedek Subay olarak Mersin grubunda Milli Mücadeleye katıldı.
CEMAL EFE ZİYAL (1898-19S2) Teğmen olarak Adana cephesinde Milli Mücadeleye  katıldı. Çukurova mücadelesine ait iki kitap yayınladı.
TAKİTTİN SANLI (1891-) Milli Mücadelede bölüğüne “Gazi” unvanı verildi.
KARAAFET-HASAN AKINCI (1892 Tarsus) Fransız işgal kumandanı  Mesnil ve taburunu Karboğazı’nda esir aldı. Jandarma Albaylığından emekli oldu.
ÖMER NAZMİ ÇİFTÇİ (1892-) Tarsus’un Sarıibrahimli köyünde doğdu. Tarsus cephesinde Milli Mücadeleye katıldı.
MİTHAT TOROĞLU (ÖZKUL EFE) (1897 Mersin-1983) Bozkurt Müfrezesiyle Tarsus cephesinde  Milli Mücadeleye katıldı. Mersin Belediye Başkanlığı (1929-43) ve çeşitli görevlerde bulundu.
FAHRİ MERZECİ (1898-1961) Emin Arslan Bey’in yanında milis subayı olarak Milli Mücadeleye katıldı.
AHMET OĞUZBAŞ (1900 Tarsus-1965) Gökbayrak Müfrezesiyle Tarsus cephesinde Milli Mücadeleye katıldı.
LÜTFİ OĞUZCAN (1901 Tarsus -1975) Mersin ve Namrun cephesinde Milli Mücadeleye katıldı. Daha sonra  Mücahitler Derneği’ni kurdu, Kuvayı Milliye dergisini çıkardı. (1958-1973)

“Mersin Halk Eğitimi Merkezi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüğü Yayın Organı” olan “İÇEL KÜLTÜRÜ”  Mayıs 1992 – 21. Sayısından alınmıştır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM İÇİN BU SATIRI TIKLAYINIZ……………

Biyografik Bilgi

scroll to top