İÇEL REHBERÄ° — FUAD AKBAÅž – SAÄ°T UÄžUR
Kitabın başından (birinci bölümden) başlamak için bu satırı tıklayınız.
İÇELDE
ÇOK SÖYLENEN
ATA
SÖZLERİ
-A-
1   — At bulunur meydan bulunmaz.
2   — Ata da soy gerek ite de soy gerek.
3   — Adama ile mal  eksilmez.
4   — Anasına bak kızım al. kenarına bak bezini al.
5   — Artık aş karın  ağırtmaz.
6   — Armudun iyisini ayı yer.
7   — Arslan yatağından belli  olur.
8   — Aş taşınca kepçeye baha yetmez.
9   — Açma kutuyu, söyletme kötüyü.
10 — Aç it fırın deler.
-B-
1   — Bal tutan parmağını yalar.
2   — Bir günün beyliği beyliktir.
3   — Balımayınca kuş uçmaz.
4   — Babasından dam kalan merteği içinde bitmiş, sarnır.
5   — Balık gölde büyür.
6   — Bereket versin tipiye, sürdü geldi kapıya.
7   — Yaktığı ocak su  istemez.
8   — Bir ağzından yel gelir, bir ağzından sel gelir.
9   — Bağa bak üzüm olsun, üzüm yemeğe  yüzün olsun.
10 — Bakar isen bağ, bakmaz isen  dağ olur.
-C-
1   — Can boğazdan gelir.
2   — Cim karnında bir nokta.
3   — Can çıkmayınca huy çıkmaz.
4   — Çıkmadık canda ümit vardır.
5   — Cami yıkıldı ise mihrabı yerinde.
6   — Can çekişmeden ölmek yoktur.
7   — Cami ne kadar büyük olsa imam bildiğini okur.
8   — Canlı cenazeye dönmüş.
9   — Cin Başka, Şeytan başka.
-Ç-
1   — Çok söyleme arsız edersin, çok döğme yüzsüz edersin.
2   — Çok söz oranda yakışır.
3   — Çiğ yemedim ki karnım ağırsın.
4   — Çobanın göy nü olursa buzaktan süt çıkarır.
5   — Çivi çiviyi söker.
6   — Çamurlu saksaklıyı kınar.
7   — Çala çala bir havaya dönecek.
8   — Çok söyleyen çok yanılır.
9   — Çiftle, koyun geri yanı oyun
10 — Çatal kazık yere geçmez.
-D-
1   — Düğün evini bilmez de kabın takırdısına gider.
2   — Delik taş yerde kalmaz.
3   — Dağ çalısız olmaz, yol diksiz olnnz.
4   — Düş olmayınca iş olmaz.
5   — Dipsiz kile, boş ambar.
6   — Danışıklı döğüş.
7   — Destiyi kıranda bir, dolduran da bir.
8   — Diğreni  yiyen sıpa bir daha harmana gelmez.
9   — Dibi görünmedik  kabdan su içme.
10 — Dertsiz başı hovuk dikerler.
-E-
1   — Er yanan ocak küllü olur.
2   — Eşeğin canı yanınca atı geçer.
3   — Eyi olacak hastanın hekimi ayağına gelir.
4   — Elin yumruğunu görmeyen kendi yumruğunu değirmen taşı sanır.
5   — Evde atı olan dağda yorulmaz.
6   — Emek olmayınca sömek olmaz.
7   — Er adiyle, deve havudile söylenir.
8   — Et tırnaktan ayrılmaz.
9   — Elli kendir, yüzharar, herkes dengini arar.
10 — Er yanan kül, er evlenen dul alır.
-F-
1   — Fukaralık ateşden gömlek.
2   — Felek Mustafaya yar olmadı.
3   — Fol yok, yumurta yok. Çök tavuğum çök.
4   — Fukaradan sakın geç, devletliye dokunma geç.
5   — Feneri yanık koydu kaçtı.
6   — Fukaranın ahı tahttan indirir şahı.
7   — Fare gibi her delikten baş gösterir.
8   — Fukaranın tavuğu tek tek yumurtlar.
9   — Felek kimine kavun yedirir, kimine kelek.
-G-
1   — Geçiti deliye boylatırlar.
2   — Geç olsun da güç olmasın.
3   — Giden gelse deden gelirdi.
4   — Görünen köyün uzağı olmaz.   .
5   — Göl yatağında gönen eksik olmaz.
6   — Göz görmeyince gönül katlanır.
7   — Gezen ya  buduna, ya boğazına.
8   — Güzele köpen yakışır çirkine atlas neylesin.
9   — Gücün geri döndüğü aksak köpeğe yaradı.
10 — Geçi kuyruk sallamayınca teke  vekilemez.
-G-
1   — Garip itin kuyruğu bacağının arasında gerek.
2   — Garip kuşun yuvasını Allah yapar.
3   — Gurbete kız verme yiter gider. Denize daş atma batar gider.
4   — Garibin parası pul, karısı dul.
5   — Gavgada kılınç ödünç verilmez.
6   — Gayıp olan ceviz büyük olur.
7   — Gavga bizim yorganın başına imiş.
8   — Gurbette öğünmek hamamda türkü çağırmağa benzermiş.
9   — Garibi döğmüşler vay arkam demiş.
10 — Gavgasız aşım, ağırsız başım.
-H-
1   — Herkes ekdiğini biçer.
2   — Her taş yerinde  ağır.
3   — Her inişin bir yokuşu var.
4   — Hem suçlu, hem güçlü.
5   — Her koyun kendi bacağından asılır.
6   — Haydan gelen huya gider.
7   — Herkes gülü kendi çöreğine  üstüne  çeker.
8   — Herkesin bir derdi var. Değirmencinin de su.
9   — Har vurdu, harman savurdu.
10 — Haram, helâl ver Allahım kulun durmaz yer   Allahım
-Ä°-
1   — İti öldürene sürütürlar.
2   — İşleyen demir ışılar.
3   — İt ürür, kervan yürür.
4   — İstine ürümeyen iti makbul saymazlar.
5   — İnce eğirip, sık dokuma.
6   — İnsanın çok olduğu yerde akla bunluk olmaz.
7   — İmam evinden aş, ölü gözünden yaş gelmez.
8   — Ettiği hayır, ürküttüğü kurbağya değmez.
9   — İstediğini söyleyen, istemediğini işitir.
10 — İki adama bir ocak, geriden geleni kovacak.
-I-
1   — Isıramadığın eli öp.
2   — Ismarlama hacılık kabul olmaz.
3   — Irmağı deliye boyla derler.
4   — Iraz  gözünü aç  biraz,
5   — Ismarlama dua kabul olmaz.
6   — Islanmışın, yağmurdan korkusu olmaz.
7   — Irmağı geçip te çayda boğulma.
8   — Irak yerin somunu büyük. Vardım gördüm bizim ki kadarda yok.
9   — Issız yer kaplanı.
10 — Irağa kız verme yiter gider, denize daş atma batar gider.
-K–
1   — Kabı olmıyanın kazancı olmaz.
2   — Koca öküze bögelek.
3   — Kurt dumanlı havayı sever.
4   — Korkulu düşü görmektense uyanık kalmak hayırlı.
5   — Kuştan korkan darı ekmez,
6   — Kızını döğmeyen, dizini döğer.
7   — Kakma kapıyı, kakarlar kapını.
8   — Korktuğu kora bastı.
9   — Koca öküz çiziyi doğru çeker.
10 — Kalın incelinceye kadar, ince üzülür.
-K-
1   — Kelin emi olsa başına sürer.
2   — Kel başa şimşir tarak.
3   — Keskin sirke kabına zarar.
4   — Keklik öter, kekik biter.
5   — Kör ölür de badem gözlü olur.
6   — Körün istediği iki elâ göz.   I
7   — Kör söyleyen kör olur.
8   — Kepenek altında er yatır.
9   — Kör yedicisine göre yörür.
10 — Kör kendisini görmez de yedicisini görür.
-L-
1   — Lâfı lafa itme ilave, al kaşığı çal pilave
2   — Lâf lafı açar, laf kavgayı açar.
3   — Luru kemiği ölçerde öyle yutar.
4   — Lep diyince, leplebi diye çiğibilir.
5   — Lâf torbaya girmez.
6   — Laf ile peynir gemisi yörümez.
7      – (okunamadı)
8   — Leyleğin günü lak lak ile.
9      – (okunamadı)
10  — Laf var halk içinde, laf var huluk içinde.
-M-
1   — Mekik dokur durmadan gider gelir.
2   — Meramın elinden birşey kurtulmaz.
3   — Mezar taşına benzer, bir hüvelbakisi eksik.
4   — Mezar düşümü geçirsin.
5   — Mezarda da rahat yatmaz.
6   — Merdiven basamak, basamak.
7   — Medine fıkarası gibi.
8   — Mal canın yongasıdır.
9   — Malınla “malamat ol.
10 — Mal bulunur can bulunmaz.
-N-
1   — Nerede hareket orada bereket
2   — Nor der, peynir demez.
3   — Nuhun gemisine benzer.
4   — Nerde anarsan orda hazır,
5   — Nekes ile cömerdin harcı bir olur.
6   — Nuh der, peygamber demez.
7   — Nuh tufanı koptu.
8   — Nereye varsan okka dörtyüz dirhem.
9   — Nesi var, nesi yok ortaya attı.
10 — Nerede han; nerede yüz beygir.
-O-
1   — Orospuya da surat, gerek.
2   — Ormanı balta İle açarlar.
3   — Orman orman içinde büyür.
4   — Okka ile alır, arşın ile satar
5   — Okka her yerde dörtyüz dirhem.
6   — Olmadık köşeğe köpen değer.
7   — Odunum der durur.
8   — Ok yaydan çıktı.
-Ö-
1   — Ödünç yeyen kesesinden yer.
2   — Ödünç güle güle gider ağlayı ağlayı gelir.
3   — Öfke ile, kalkan zarar ile oturur.
4   — Öğünen öküz tarlayı pisler.
5   — Öksüzün talihi olsa babası ölmezdi.
6   — (okunamdı)
7   — ölme eşeğim ölme yaz gelsin yonca biçeyim.
8   — Ölme, ölme hırlamanın aslı ne.
9   — Ölmüş eşek arar, nalını, mıhını sökecek.
10 — Ölmüş eşeğin kurddan korkusu ne.
-P-
1   — Purç yiyecek olan deve buynuzu uzatır.
2   — Puf dimeden uçacak.
3   — Pabucu belinde kaçtı.
4   — Paparayı yedi.
5   — Papaz uçuracaklar.
6   — Papağan gibi söyler.
7   — Patırtıya pabuç bırakmaz.
8   — Paçayı yedi
9   — Para parayı kazanır, koç yiğit ne kazanır.
10 — Parmağının onunda on hüner var.
-R-
1   — Rafta baklava var ama senin için değil.
2   — Raftan sünger düştü başı yarıldı.
3   — Rüzgârın önüne düşülmez.
4   — Rüzgârın önüne düşen soluğu denizde alır.
5   — Rüzgâr yağmurun bögele gider.
6   — Ras geldiğin deliğe parmağını sokma.
7   — Rızk için çekme gam Tanrıya yalvar.
8   — Rengi uçuk kanı kaçık.
9   — Rüyanı hayıra yorana söyle.
10 — Ramazanı yiyen ya açlıktan, ya susuzluktan.
-S-
1   — Sinek pis değil amma mide bulandırır.
2   — Sarmısak yemedim ki ağzım koksun.
3   — Sarı samanın altına su salar.
4   — Sarımsağın sıkından seyreği ey i olur.
5   — Sakız çiğner gibi çiğneyip durma.
6   — Sarhoşu bırak yıkılıncaya kadar gitsin.
7   — Sin kurdu gibi
8   — Sinsi sinsi gezenden kork.
9   — Sıçan gibi kediyi görünce büzülür.
10 — Sinde mezarda yatmayasın.
-Åž-
1   — Şaşkın ördek kıçına doğru yörür.
2   — Şaşmaz yanılmaz bir Allah.
3   — Şahini yuvadan uçurdu.
4   — Şahin avını nerde olsa alır.
5   — Şeriatın kestiği parmak acımaz.
6   — Şeytan döğünü gibi.
7   — Şaka maka derken iş bitti.
8   — Şakanın sonu şamataya çıkmasın.
9   — Şeytanın kıçına döğüm değer.
10 — Şahin bu dağda bağı var, üzümü yok yaprağı var.
-T-
1   — Tatar postacısımısm.
2   — Tarlanın daşlısı, öküzün inek başlısı.
3   — Tadı damağında kaldı.
4   — Tavşan dağı aştı.
5   — Tavşanın suyunun suyu.
6   — Tavşana kaç tazıya tut der.
7   — Tencere yuvarlandı kapağını buldu.
8   — Teşehhüt miktarı oturdu.
9   — Teker meker yuvarlandı.
-U-
1   — Ucuz etin suyu kara olur.
2   — Uğramadığı yerde kaldı bereket.
3   — Ulu dağ başına ulu ağaç dibine.
4   — Umduğu dağlara kar yağdı.
5   — Umduğu eline geldi.
6   — Umudum, sanıdım, kara mahmudum.
7   — Usta hırsız ev sahibini suçlu çıkarır.
8   — Usta oğlu şakird olmaz.
9   — Uyku küçük ölümdür.
10 — Uyurmusun a uyanık.
-V-
1   — Vur patlasın çal oynasın.
2   — Vurdum duymaz.
3   — Varışına göre gelişem, tarhana aşına bulgur aşın .
4   — Vur abalıya.
5   — Vaktinden evvel açılan gül çabuk solar.
6   — Veyselkaraniden yumurtayı esirgeyen,  sansarı karaniye tavuğu boğdurur.
7   — Veresiye şarap içen iki defa sarhoş olur.
8   — Var evi ihsan evi.
9   — Verirsen veresiye gider karasuya.
10 — Vur dedimse gözünü çıkar demedimya.
-Y-
1   — Yorgunu yorganda.
2   — Yumurta kapının ağzına gelincemi haberin oldu.
3   — Yumurta tavuktan mı. tavuk yumurtadan mı  olur sana bir sorayım.
4   — Yumurta alsan sarısını bulamazsın
5   — Yuğun incelinceye kadar ince üzulür.
6   — Yordamsız yörük eşeği
7   — Yar göçtüğünde tozar.
8   — Yardanmı geçek serdenmi geçek.
9   — Ya deveyi gütmeli ya bu diyardan gitmeli.
-Z-
1   — Zırva tevil götürmez
2   — Zeyrek at yemini artırır.
3   — Zengine yakın geç, zöğürtten sakın geç.
4   — Zor ile güzellik olmaz.
5   — Zora beylerinde borcu var.
6   — Zoru görmeyince Allah Allah demez.
7   — Zarar kârla kardeştir.
8   — Zabun etin suyu kara olur.
9   — Zamparanın şaşkını beyaz giyer kış günü.
10 — Zaruret ateşten gömlektir.