İÇEL REHBERİ — FUAD AKBAŞ – SAİT UĞUR
Kitabın başından (birinci bölümden) başlamak için bu satırı tıklayınız.
İÇELDE
ÇOK SÖYLENEN
ATA
SÖZLERİ
-A-
1 — At bulunur meydan bulunmaz.
2 — Ata da soy gerek ite de soy gerek.
3 — Adama ile mal eksilmez.
4 — Anasına bak kızım al. kenarına bak bezini al.
5 — Artık aş karın ağırtmaz.
6 — Armudun iyisini ayı yer.
7 — Arslan yatağından belli olur.
8 — Aş taşınca kepçeye baha yetmez.
9 — Açma kutuyu, söyletme kötüyü.
10 — Aç it fırın deler.
-B-
1 — Bal tutan parmağını yalar.
2 — Bir günün beyliği beyliktir.
3 — Balımayınca kuş uçmaz.
4 — Babasından dam kalan merteği içinde bitmiş, sarnır.
5 — Balık gölde büyür.
6 — Bereket versin tipiye, sürdü geldi kapıya.
7 — Yaktığı ocak su istemez.
8 — Bir ağzından yel gelir, bir ağzından sel gelir.
9 — Bağa bak üzüm olsun, üzüm yemeğe yüzün olsun.
10 — Bakar isen bağ, bakmaz isen dağ olur.
-C-
1 — Can boğazdan gelir.
2 — Cim karnında bir nokta.
3 — Can çıkmayınca huy çıkmaz.
4 — Çıkmadık canda ümit vardır.
5 — Cami yıkıldı ise mihrabı yerinde.
6 — Can çekişmeden ölmek yoktur.
7 — Cami ne kadar büyük olsa imam bildiğini okur.
8 — Canlı cenazeye dönmüş.
9 — Cin Başka, Şeytan başka.
-Ç-
1 — Çok söyleme arsız edersin, çok döğme yüzsüz edersin.
2 — Çok söz oranda yakışır.
3 — Çiğ yemedim ki karnım ağırsın.
4 — Çobanın göy nü olursa buzaktan süt çıkarır.
5 — Çivi çiviyi söker.
6 — Çamurlu saksaklıyı kınar.
7 — Çala çala bir havaya dönecek.
8 — Çok söyleyen çok yanılır.
9 — Çiftle, koyun geri yanı oyun
10 — Çatal kazık yere geçmez.
-D-
1 — Düğün evini bilmez de kabın takırdısına gider.
2 — Delik taş yerde kalmaz.
3 — Dağ çalısız olmaz, yol diksiz olnnz.
4 — Düş olmayınca iş olmaz.
5 — Dipsiz kile, boş ambar.
6 — Danışıklı döğüş.
7 — Destiyi kıranda bir, dolduran da bir.
8 — Diğreni yiyen sıpa bir daha harmana gelmez.
9 — Dibi görünmedik kabdan su içme.
10 — Dertsiz başı hovuk dikerler.
-E-
1 — Er yanan ocak küllü olur.
2 — Eşeğin canı yanınca atı geçer.
3 — Eyi olacak hastanın hekimi ayağına gelir.
4 — Elin yumruğunu görmeyen kendi yumruğunu değirmen taşı sanır.
5 — Evde atı olan dağda yorulmaz.
6 — Emek olmayınca sömek olmaz.
7 — Er adiyle, deve havudile söylenir.
8 — Et tırnaktan ayrılmaz.
9 — Elli kendir, yüzharar, herkes dengini arar.
10 — Er yanan kül, er evlenen dul alır.
-F-
1 — Fukaralık ateşden gömlek.
2 — Felek Mustafaya yar olmadı.
3 — Fol yok, yumurta yok. Çök tavuğum çök.
4 — Fukaradan sakın geç, devletliye dokunma geç.
5 — Feneri yanık koydu kaçtı.
6 — Fukaranın ahı tahttan indirir şahı.
7 — Fare gibi her delikten baş gösterir.
8 — Fukaranın tavuğu tek tek yumurtlar.
9 — Felek kimine kavun yedirir, kimine kelek.
-G-
1 — Geçiti deliye boylatırlar.
2 — Geç olsun da güç olmasın.
3 — Giden gelse deden gelirdi.
4 — Görünen köyün uzağı olmaz. .
5 — Göl yatağında gönen eksik olmaz.
6 — Göz görmeyince gönül katlanır.
7 — Gezen ya buduna, ya boğazına.
8 — Güzele köpen yakışır çirkine atlas neylesin.
9 — Gücün geri döndüğü aksak köpeğe yaradı.
10 — Geçi kuyruk sallamayınca teke vekilemez.
-G-
1 — Garip itin kuyruğu bacağının arasında gerek.
2 — Garip kuşun yuvasını Allah yapar.
3 — Gurbete kız verme yiter gider. Denize daş atma batar gider.
4 — Garibin parası pul, karısı dul.
5 — Gavgada kılınç ödünç verilmez.
6 — Gayıp olan ceviz büyük olur.
7 — Gavga bizim yorganın başına imiş.
8 — Gurbette öğünmek hamamda türkü çağırmağa benzermiş.
9 — Garibi döğmüşler vay arkam demiş.
10 — Gavgasız aşım, ağırsız başım.
-H-
1 — Herkes ekdiğini biçer.
2 — Her taş yerinde ağır.
3 — Her inişin bir yokuşu var.
4 — Hem suçlu, hem güçlü.
5 — Her koyun kendi bacağından asılır.
6 — Haydan gelen huya gider.
7 — Herkes gülü kendi çöreğine üstüne çeker.
8 — Herkesin bir derdi var. Değirmencinin de su.
9 — Har vurdu, harman savurdu.
10 — Haram, helâl ver Allahım kulun durmaz yer Allahım
-İ-
1 — İti öldürene sürütürlar.
2 — İşleyen demir ışılar.
3 — İt ürür, kervan yürür.
4 — İstine ürümeyen iti makbul saymazlar.
5 — İnce eğirip, sık dokuma.
6 — İnsanın çok olduğu yerde akla bunluk olmaz.
7 — İmam evinden aş, ölü gözünden yaş gelmez.
8 — Ettiği hayır, ürküttüğü kurbağya değmez.
9 — İstediğini söyleyen, istemediğini işitir.
10 — İki adama bir ocak, geriden geleni kovacak.
-I-
1 — Isıramadığın eli öp.
2 — Ismarlama hacılık kabul olmaz.
3 — Irmağı deliye boyla derler.
4 — Iraz gözünü aç biraz,
5 — Ismarlama dua kabul olmaz.
6 — Islanmışın, yağmurdan korkusu olmaz.
7 — Irmağı geçip te çayda boğulma.
8 — Irak yerin somunu büyük. Vardım gördüm bizim ki kadarda yok.
9 — Issız yer kaplanı.
10 — Irağa kız verme yiter gider, denize daş atma batar gider.
-K–
1 — Kabı olmıyanın kazancı olmaz.
2 — Koca öküze bögelek.
3 — Kurt dumanlı havayı sever.
4 — Korkulu düşü görmektense uyanık kalmak hayırlı.
5 — Kuştan korkan darı ekmez,
6 — Kızını döğmeyen, dizini döğer.
7 — Kakma kapıyı, kakarlar kapını.
8 — Korktuğu kora bastı.
9 — Koca öküz çiziyi doğru çeker.
10 — Kalın incelinceye kadar, ince üzülür.
-K-
1 — Kelin emi olsa başına sürer.
2 — Kel başa şimşir tarak.
3 — Keskin sirke kabına zarar.
4 — Keklik öter, kekik biter.
5 — Kör ölür de badem gözlü olur.
6 — Körün istediği iki elâ göz. I
7 — Kör söyleyen kör olur.
8 — Kepenek altında er yatır.
9 — Kör yedicisine göre yörür.
10 — Kör kendisini görmez de yedicisini görür.
-L-
1 — Lâfı lafa itme ilave, al kaşığı çal pilave
2 — Lâf lafı açar, laf kavgayı açar.
3 — Luru kemiği ölçerde öyle yutar.
4 — Lep diyince, leplebi diye çiğibilir.
5 — Lâf torbaya girmez.
6 — Laf ile peynir gemisi yörümez.
7 – (okunamadı)
8 — Leyleğin günü lak lak ile.
9 – (okunamadı)
10 — Laf var halk içinde, laf var huluk içinde.
-M-
1 — Mekik dokur durmadan gider gelir.
2 — Meramın elinden birşey kurtulmaz.
3 — Mezar taşına benzer, bir hüvelbakisi eksik.
4 — Mezar düşümü geçirsin.
5 — Mezarda da rahat yatmaz.
6 — Merdiven basamak, basamak.
7 — Medine fıkarası gibi.
8 — Mal canın yongasıdır.
9 — Malınla “malamat ol.
10 — Mal bulunur can bulunmaz.
-N-
1 — Nerede hareket orada bereket
2 — Nor der, peynir demez.
3 — Nuhun gemisine benzer.
4 — Nerde anarsan orda hazır,
5 — Nekes ile cömerdin harcı bir olur.
6 — Nuh der, peygamber demez.
7 — Nuh tufanı koptu.
8 — Nereye varsan okka dörtyüz dirhem.
9 — Nesi var, nesi yok ortaya attı.
10 — Nerede han; nerede yüz beygir.
-O-
1 — Orospuya da surat, gerek.
2 — Ormanı balta İle açarlar.
3 — Orman orman içinde büyür.
4 — Okka ile alır, arşın ile satar
5 — Okka her yerde dörtyüz dirhem.
6 — Olmadık köşeğe köpen değer.
7 — Odunum der durur.
8 — Ok yaydan çıktı.
-Ö-
1 — Ödünç yeyen kesesinden yer.
2 — Ödünç güle güle gider ağlayı ağlayı gelir.
3 — Öfke ile, kalkan zarar ile oturur.
4 — Öğünen öküz tarlayı pisler.
5 — Öksüzün talihi olsa babası ölmezdi.
6 — (okunamdı)
7 — ölme eşeğim ölme yaz gelsin yonca biçeyim.
8 — Ölme, ölme hırlamanın aslı ne.
9 — Ölmüş eşek arar, nalını, mıhını sökecek.
10 — Ölmüş eşeğin kurddan korkusu ne.
-P-
1 — Purç yiyecek olan deve buynuzu uzatır.
2 — Puf dimeden uçacak.
3 — Pabucu belinde kaçtı.
4 — Paparayı yedi.
5 — Papaz uçuracaklar.
6 — Papağan gibi söyler.
7 — Patırtıya pabuç bırakmaz.
8 — Paçayı yedi
9 — Para parayı kazanır, koç yiğit ne kazanır.
10 — Parmağının onunda on hüner var.
-R-
1 — Rafta baklava var ama senin için değil.
2 — Raftan sünger düştü başı yarıldı.
3 — Rüzgârın önüne düşülmez.
4 — Rüzgârın önüne düşen soluğu denizde alır.
5 — Rüzgâr yağmurun bögele gider.
6 — Ras geldiğin deliğe parmağını sokma.
7 — Rızk için çekme gam Tanrıya yalvar.
8 — Rengi uçuk kanı kaçık.
9 — Rüyanı hayıra yorana söyle.
10 — Ramazanı yiyen ya açlıktan, ya susuzluktan.
-S-
1 — Sinek pis değil amma mide bulandırır.
2 — Sarmısak yemedim ki ağzım koksun.
3 — Sarı samanın altına su salar.
4 — Sarımsağın sıkından seyreği ey i olur.
5 — Sakız çiğner gibi çiğneyip durma.
6 — Sarhoşu bırak yıkılıncaya kadar gitsin.
7 — Sin kurdu gibi
8 — Sinsi sinsi gezenden kork.
9 — Sıçan gibi kediyi görünce büzülür.
10 — Sinde mezarda yatmayasın.
-Ş-
1 — Şaşkın ördek kıçına doğru yörür.
2 — Şaşmaz yanılmaz bir Allah.
3 — Şahini yuvadan uçurdu.
4 — Şahin avını nerde olsa alır.
5 — Şeriatın kestiği parmak acımaz.
6 — Şeytan döğünü gibi.
7 — Şaka maka derken iş bitti.
8 — Şakanın sonu şamataya çıkmasın.
9 — Şeytanın kıçına döğüm değer.
10 — Şahin bu dağda bağı var, üzümü yok yaprağı var.
-T-
1 — Tatar postacısımısm.
2 — Tarlanın daşlısı, öküzün inek başlısı.
3 — Tadı damağında kaldı.
4 — Tavşan dağı aştı.
5 — Tavşanın suyunun suyu.
6 — Tavşana kaç tazıya tut der.
7 — Tencere yuvarlandı kapağını buldu.
8 — Teşehhüt miktarı oturdu.
9 — Teker meker yuvarlandı.
-U-
1 — Ucuz etin suyu kara olur.
2 — Uğramadığı yerde kaldı bereket.
3 — Ulu dağ başına ulu ağaç dibine.
4 — Umduğu dağlara kar yağdı.
5 — Umduğu eline geldi.
6 — Umudum, sanıdım, kara mahmudum.
7 — Usta hırsız ev sahibini suçlu çıkarır.
8 — Usta oğlu şakird olmaz.
9 — Uyku küçük ölümdür.
10 — Uyurmusun a uyanık.
-V-
1 — Vur patlasın çal oynasın.
2 — Vurdum duymaz.
3 — Varışına göre gelişem, tarhana aşına bulgur aşın .
4 — Vur abalıya.
5 — Vaktinden evvel açılan gül çabuk solar.
6 — Veyselkaraniden yumurtayı esirgeyen, sansarı karaniye tavuğu boğdurur.
7 — Veresiye şarap içen iki defa sarhoş olur.
8 — Var evi ihsan evi.
9 — Verirsen veresiye gider karasuya.
10 — Vur dedimse gözünü çıkar demedimya.
-Y-
1 — Yorgunu yorganda.
2 — Yumurta kapının ağzına gelincemi haberin oldu.
3 — Yumurta tavuktan mı. tavuk yumurtadan mı olur sana bir sorayım.
4 — Yumurta alsan sarısını bulamazsın
5 — Yuğun incelinceye kadar ince üzulür.
6 — Yordamsız yörük eşeği
7 — Yar göçtüğünde tozar.
8 — Yardanmı geçek serdenmi geçek.
9 — Ya deveyi gütmeli ya bu diyardan gitmeli.
-Z-
1 — Zırva tevil götürmez
2 — Zeyrek at yemini artırır.
3 — Zengine yakın geç, zöğürtten sakın geç.
4 — Zor ile güzellik olmaz.
5 — Zora beylerinde borcu var.
6 — Zoru görmeyince Allah Allah demez.
7 — Zarar kârla kardeştir.
8 — Zabun etin suyu kara olur.
9 — Zamparanın şaşkını beyaz giyer kış günü.
10 — Zaruret ateşten gömlektir.
Kızkalesi
