GEZGİNLERİN GÖZÜYLE
Gündüz Artan*
Mersin’e, Antik çağdan beri birçok gezgin gelmiştir. Bölgeyi tanıtan gezginlerle ilgili yayınlar pek azdır.
Homeros’un “İliada” Destanı ve Herodotos’un “Historia” kitabından sonra Kilikya’dan söz eden ilk eser Atinalı tarihçi, filozof ve general Ksenophon’un (İÖ 431-350) “Anabasis”idir.
Hellenlerin Anadolu’dan geçerek Fırat’a doğru ilerleyişini anlattığı Birinci Kitap’ta bölgenin tanıtıldığı bölümler vardır:
İÖ 494 yılında İonyalılar Perslerle anlaşma yapmak zorunda kalınca Pers Satrabı’na gönderilen elçiler arasında yer alan ve Pers İmparatorluğu’nu bir baştan bir başa dolaşan tarihçi, coğrafyacı Hekateios – Miletoslu (İÖ VI-V.yy.) “Ges Periodos” (Periegesis) – “Dünya Turu” kitabında; Ephesoslu coğrafyacı, tarihçi Artemidoros’un (İÖ 100) Akdeniz’de yolculuklarını da anlattığı 11 ciltlik “Coğrafya” kitabında Kilikya ile ilgili bölümler vardır.
İÖ 51 yılında Kilikya Prokonsülü olarak Tarsus’ta bir yıl kalan Marcus Tullius Cicero’nun (İÖ 106-43) mektuplarında bölgeye ait bilgiler vardır.
Mersin ve çevresinden ilk kez geniş bilgi veren Amaseialı coğrafyacı Strabon’dur (İÖ 64/63 – İS 23’ten sonra). Strabon, 17 ciltlik “Geographika” eserinin XII-XIII-XIV. kitaplarında
Anadolu’nun tarihi coğrafyasını anlatmıştır.
*Araştırmacı, yazar. (Tire 1934 – Mersin 2009 Ağustos).
Gündüz Artan. İçel Gezginleri. Mersin 1994, 63 s. Mersin Deniz Ticaret Odası Yayını