,

MERSÄ°N HALKEVÄ° YAYINLARI – GÃœNDÃœZ ARTAN

halkevi.jpg

Atatürk’ün Halkevleri’ni kurduÄŸu 19 Åžubat  1932’den bir yıl sonra, Mersin Halkevi, 24 Åžubat 1933’de (Åžimdiki Borsa Sarayı’nın yerinde, Mader’i  Vatan Ä°ptidai Mektebi) Cumhuriyet Halk Fırkası binasında açılmıştır.

Onarılan ve elektrik tesisatı kurulan, mülkiyeti Özel Ä°dareye ait iki katlı binanın geniÅŸ odaları ve salonunda çalışmaya baÅŸlayan Halkevine, 1930 yılında, Belediye tarafından kurulan Åžehir Bandosu ile Musiki ve Tiyatro Okulu alınmış, resim kursu açılmıştır. Eski Rum Kilisesi’nin salonu kısa sürede onarılarak müsamere ve konferans salonu hazırlanmıştır. Burada Türk Ocağı Mersin Åžubesi’nden devir alınan 788 adet kitapla “Kitap Sarayı  kurulmuÅŸtur. “Ar, Gösteri, Spor, Köycülük, Kitap Sarayı ve Yayın, Halk Dersaneleri ve Kurslar, Müze ve Sergi, Dil, Edebiyat ve Sanat, Sosyal Yardım” Komiteleri (Kolları) kurularak çalışmaya baÅŸlamıştır.

Mersin Halkevi’nin hemen giriÅŸtiÄŸi çalışmalardan biri de yayım konusunda olmuÅŸtur. Bir yıl sonra, küçük boyutlu fakat çok yararlı kitapçıkların yayımına baÅŸlanmış, sonraki yıllarda “Halkevi Matbaası” kurularak, kitap ve dergi yayımı sürdürülmüştür.

Ä°stanbul gazetelerinin trenle üç günde gelebildiÄŸi ve ancak birkaç tane radyosu (radyo alıcısı) bulunan Mersin’de, Halkevine alınan radyodan ajans haberleri ve müzik yayımlarının, kent İçinde kurulan  hoparlör düzeni ile halka duyurulmaya baÅŸlanması da ilginç bir geliÅŸmedir.

Åžubat 1944’te temeli atılan yeni Halkevi binası, 29 Ekim 1946’da törenle açılmıştır. Vali Tevfik Sırrı Gür’ün çabalarıyla meydana getirilen bu görkemli bina, döner sahnesi, büyük salonları ve bölümleriyle birçok etkinliklere de sahne olmuÅŸtur.

1950 yılında iktidara gelen Demokrat Parti tarafından, 1951 yılında 5830 sayılı yasa ile kapatılan Halkevlerinin her türlü taşınır ve taşınmaz varlıkları hazineye aktarılmıştır.

  1. Dergi

İÇEL

Mersin Halkevi Dergisi “İçel”, 1. Ä°kinci kânun. (Ocak) 1938’de yayımlanmaya baÅŸlamıştır. Aralık 1941 tarihli 47. sayıda dört yıllık ara vermeden sonra AÄŸustos 1 945’de, 48/1 sayısıyla yayımını sürdürmüş ve Temmuz 1946’da 61/11. sayıda kapanmıştır. Halkevi Basımevinde basılan büyük boy 24 sayfalık aylık derginin sahibi: Halkevi BaÅŸkanı Mansur BozdoÄŸan, Umumi NeÅŸriyat Müdürü: Fahri Gülser’dir.

Mersin’de kültür dergilerinin en önemli ve uzun ömürlüsü olan “İçel”de bölgenin tarihi, coÄŸrafyası, ekonomisi, etnoÄŸrofyası, vb. konularda özgün araÅŸtırmalar yayımlanmıştır.  Bunlar orasında 1934-1938 yıllarında Yumuktepe  kazısını yönelen Ä°ngiliz arkeolog John Garstang’ın Ä°lk sayıda yayımlanan yazısı önemlidir.

Atatürk’ün ölümü dolayısıyla Ä°kinci teÅŸrin (Kasım) 1938 tarihli 10. sayı, özel sayı niteliÄŸinde ve ilgi çekici deÄŸerdedir.

Dergide araştırma ve İnceleme yazıları  yanında edebiyat ürünlerine de yer verilmiştir. Mersinli edebiyatçıların, meraklı ve heveslilerin şiirleri, düzyazıları yayımlanmıştır.

Taha (Ay) Toros’un “Toroslarda Tahtacı Oymaklar”‘, “Tarsus Alim, Åžairleri”, “Munzurlu Kerim-Aşık Nihali” dizi-araÅŸtırmaları yanında birkaç ÅŸiiri; Sait UÄŸur’un halk bilgisi derlemeleri, İçel tarihi Ä°ncelemeleri; Ali Rıza Yalgın’ın halk bilgisi incelemeleri; Bekir UluÄŸ’un İçel tarihi konulu yazıları ve ÅŸiirleri; Avni Mutlu’nun “Nuseyrilerin Dini Åžiirleri” incelemesi, hikayeleri, ÅŸiirleri (Kasım 1938′ de yazdığı “AÄŸlarım Atam Diye” ÅŸiiri); Hasan Mazhar -Dayı-Gürepik’in ÅŸiirlerÄ°; Faruk Ediz’in “Bizde Serbest Nazım” dizi-incelemesi, ÅŸiirleri (Kasım 1938’de yazdığı “Onun Ebedi huzurunda” ÅŸiiri); Rıza Atilla’nın sanat yazıları; Nezihe Siren ve Kemal Kaplancalı’ nın yazıları, ÅŸiirleri.

  1. Kitap:

I – (Gönenç) Dr. Remzi: Sıtma Nedir? Nasıl Korundur?

Yeni Mersin Matbaası 1934, 1 1 s. (15×20 cm.)

2-            Gönenç, Dr. Remzi: Zührevi Hastalıklar Nedir, Nasıl Geçer ve Nasıl Bulaşır, Nasıl Korunulur?

Yeni Mersin Basımevi  1934, 34 s. (15×20 cm.)

3-            Ayal, Suat Salih: Öztürk Masalları 1. Fasikül Mersin 1935

4-            Dr. Necmettin Üstüntürk: Bulaşaşıcı Hastalıklardan Korunma Öğütleri

Ata Çelebi Basımevi Mersin 1936. 15 s. (14×19 cm.)

5-            CHP Mersin Halkevi Kitapsarayında Bulunan Tarih, Coğrafya, Seyahatname Kitapları. Liste l. (Haz: Kitapsaray ve Yayın Komitesi)

Yeni Mersin Basımevi  1936, 13 s. (16 x I 9,5 cm.)

6-            Toros, Taha: Toroslarda Tahtacı  Oymakları

Ayyıldız Matbaası Mersin 1938, 64 s.

7- Karadağ, Hüsamettin (Veteriner); Kıl Kurdu.

Mersin 1939

8-            Mutlu Fikri: Atatürk Anıtı Önünde Bir Söylev (Mersin Arpaçsakarlar köyünde 3 Nisan 1938)

Ata Çelebi Basımevi Mersin 1938, 31 s.

9-            Mutlu Fikri : Mersin’in KurtuluÅŸu

Mersin 1943, 12 s.

10-         Langloİs, C.H. (Çev: M. Rahmi Balaban): Eski Kilikya.

(Voyage dans la Cilicie et dans les Montagnes Taurus)

Mersin 1947, 77 s.

İçel  Sanat Kulübü Aylık Bülteni  85. Sayısından Alınmıştır.

Biyografik Bilgi

scroll to top