MODERNLEŞMENİN DOĞURDUĞU KENT: MERSİN
Nükhet Adıyeke – Nuri Adıyeke
1820’li ve 1830’lu yıllarda köyün iskelesinde önemli bir hareketin oluştuğu anlaşılmaktadır. 1840’lı yıllarda artık kaynaklarda “Mersin” adıyla kayıtlı bir köy bulunmaktadır.
… 3 Eylül 1857 tarihli bir belgede özetle, Tarsus sancağına bağlı Mersin İskelesi’nde günbegün gelişen ticaretin daha yararlı olabilmesi için adı geçen iskelede her hafta Cuma günleri, burada bulunan Osmanlı ve yabancı tüccarların katıldığı bir Pazar kurulduğu “Tarsus Meclisi”nden merkeze bildirilmiştir. (Oysa Mersin İskelesi’nin merkezde hâlâ kaydı yoktur.)
Keza aynı tarihli, Mersin İskelesi’nin kenarlarındaki yerlerin kiralanması talep edilen bir belgede de, Defterhane-i Amire’de kayıtlarının bulunmadığı, buraların Bezm-i Âlem Valide Sultan Vakfı’na bağlanarak kiraya verilebileceği merkezden bildirilmiştir.
… 1894 yılında Tarsus’un yanı sıra Gülek, Namrun gibi yerleşimler de Mersin’e bağlanmış ve Mersin’in etki alanı büyümüştür. (Nükhet Adıyeke -Nuri Adıyeke. “Modernleşmenin Doğurduğu Kent Mersin” – Sırtı Dağ Yüzü Deniz Mersin YKY, 2004 s. 69-72)