SİYASAL ÇALIŞMALARI
Siyasal çalışmaları ise yine genç yaÅŸta katıldığı Cumhuriyet Halk Partisi’nde baÅŸlar.
“Ben CHP ile 1950 seçimlerinden sonra tanıştım. CHP Atatürk’ün kurduÄŸu parti olmasına ve birçok devrimi cesaretle gerçekleÅŸtirmesine raÄŸmen 14 Mayıs 1950 günü yapılan seçimlerde büyük bir hezimete uÄŸramaktan kurtulamamıştı…Ä°ÅŸte bu durumda birçok yerde olduÄŸu gibi Mersin’de de teÅŸkilat çökmüş ve uÄŸranılan düş kırıklığı yöneticileri bile partiden kaçırmıştı.
Mersin’e gelen bir parti müfettiÅŸi müteÅŸebbis heyetler teÅŸkili için faaliyet gösterirken, bizler partiye davet edildik. Åžimdi aklımda kalan Dr. Mahmut Işın il baÅŸkanı, ben de il sekreteri olmuÅŸtum. Ä°l yönetiminde Åžaban GazioÄŸlu, Orhan Bilgiç, Mustafa Koçer Kemal ÖzdemiroÄŸlu gibi isimler vardı. Ä°lçe BaÅŸkanı Nevzat Arığ yönetiminde Fikri Mutlu, Nadir Aytaç hatırladığım kiÅŸilerdi. Parti yönetiminde uzun süre kaldık ve partiyi genç ve diri bir duruma getirdik. Fabrikatör merhum Mehmet Karamehmet partiyi tanıtım ve mali yönden hayli desteklemiÅŸti. Bunun cezasını, Demokrat Parti iktidarının ÅŸirketlerine çıkardığı güçlüklerle uzun süre çekmiÅŸlerdi.
” Halkevi kapatıldıktan sonra CHP ÅŸimdiki Sanat Sokağı’ndaki binalara taşınır. Bunlar, çok sonra İçel Sanat Kulübü tarafından kullanılan iki binadır.
“O zaman parti olarak oraya taşınmıştık. 14 Aralık 1953 tarih ve 6195 sayılı kanunla CHP’nin mallarının da Hazineye intikali kesinleÅŸince yine ilgili memurlar geldiler. Bize, ÅŸahsi eÅŸyalarımızı alarak binaları terk etmemiz söylendi. Alıştığımız için zorluk çekmedik ve oradan da çıkıp gittik. Asıl, Halkevi’nden çıkarken üzülmüştük, bunda pek üzülmedik.”
Åžinasi Develi’nin siyasetteki fiili çalışmaları, yerel yönetimde yer alarak sürer. 1973-1977, 1977-1980, 1984- 1989 ve 1994-1999 dönemlerinde Belediye Meclisi ÃœyeliÄŸi yapar; o arada Belediye BaÅŸkan VekilliÄŸi ve Meclis BaÅŸkan VekilliÄŸi görevlerinde de bulunur.
ÖDÜLLERİ VE ESERLERİ
Åžinasi Develi, Mersin kültürüne hizmeti nedeniyle Mersin ValiliÄŸi, Mersin Ãœniversitesi, Mersin Ticaret ve Sanayi Odası, İçel Sanat Kulübü, Uluslararası Mersin Müzik Festivali ve “İçel” adının “Mersin”e dönüşmesi için gösterdiÄŸi gayret nedeniyle de MESÄ°AD tarafından takdir ve teÅŸekküre layık görülmüştür.
Åžinasi Develi 1950 yılından itibaren Mersin’de yayınlanan Sabah Postası, Toros, Son Haber gibi gazetelerde devamlı olarak yazmıştır. En son günlük yayınlanan Ä°mece’nin yazı ailesi içerisindedir.
Mersin üzerine yaptığı araÅŸtırmaları yerel gazete ve dergilerde makale olarak yayınlar. Bu araÅŸtırmaları ayrıca 1987 yılında “Dünden Bugüne Mersin” adlı kitapta toplar. Kitap, Mersin Ticaret ve Sanayi Odası tarafından yayımlanır. Åžinasi Develi kitabın gelirini MTSO’nın burs programına bağışlar.
Kitabın ikinci baskısı 1991, üçüncü baskısı 2001 yıllarında yine MTSO ve dördüncü baskısı da 2008 yılında Mersin BüyükÅŸehir Belediyesi tarafından yapılmıştır. Eser, Milli EÄŸitim Bakanlığı’nın 13.4.1991 gün, 2400 sayılı kararı ile öğretmen ve öğrencilere tavsiye edilmiÅŸtir.
Mersin’e önemli eserler kazandıran Vali Tevfik Sırrı Gür’ü anlattığı “Eserleri ile AnıtlaÅŸan Vali – Tevfik Sırrı Gür” kitabı 1996 yılında yayımlanır ve 2004 yılında 2. baskısı yapılır.
“Akdeniz’de Ä°nci Kent Mersin” de 1998’de yayımlanır. TükenmiÅŸ olan bu kitaptan kendinde sadece bir nüsha kalmıştır.
“Eski Mersin’de YaÅŸam”, adlı kitabı da 2007’de, amcazadeleri Niyazi Develi ve Vefa Develi’nin katkılarıyla yayımlanır.
Åžinasi Develi uzunca bir süre “Mersin Deniz Ticaret” dergisinde de yazmıştır. MDTO Yönetim Kurulu bu yazıları bir kitapta toplama talebini Åžinasi Develi’ye iletir. Ancak Develi o yazıları yeterli bulmaz ve bazı eklemeler yapar. “Anılardan Seçmelerle Mersin” adlı bu kitap da 2013 yılında MDTO tarafından yayımlanır. Böylece Mersin bir kitabını daha kazanmış olur.
Åžinasi Develi, bütün bu eserlerini kaleme alırken yanında olan 66 yıllık eÅŸi Cavide Hanım’ı 2011 yılında kaybeder.
BÄ°TÄ°RÄ°RKEN
1987 yılında yayımladığı ilk kitabının önsözünde Şinasi Develi şöyle yazmış:
…Kütüphaneleri imkân nispetinde taradım. Mersin’de tanıdığım yaÅŸlı kiÅŸilerden bilgi toplamaya çalıştım. Altmış yıla yakın yaÅŸadığım Mersin hakkında benim de bilgi birikimim vardı. Daha fazla beklesem belki daha fazla bilgiye sahip olabilirdim. Ancak daha iyisini benden sonrakilere bırakarak mevcutlarla bunu yazmayı yeÄŸledim.
Şinasi Develi bu önsözün ardından bugünlere kadar daha nice makaleler yazdı, kitaplar yayımladı.
“Ben bir Mersin sevdalısıyım” diyen Åžinasi Develi, iyi ki bu araÅŸtırmaları yapmış, bu kitapları yazmış. Eline, yüreÄŸine saÄŸlık…
Meriç Alkan
1942 Mersin doÄŸumlu; Mersin Lisesi ve Stuttgart Ãœniversitesi mezunu. Ä°TÃœ’de doktora yaptı. Ä°stanbul’da, Çekmece Nükleer AraÅŸtırma ve EÄŸitim Merkezi Kimya Bölümü’nde araÅŸtırmacı ve bölüm baÅŸkanı olarak çalıştı; aynı kurumdan emekli oldu. Halen Ä°stanbul’da yaşıyor.
1996-2010 yılları arasında Ä°stanbul’daki Mersin Liselileri DerneÄŸi’nde Yönetim Kurulu BaÅŸkanlığı yaptı. DerneÄŸin Mersin’de düzenlediÄŸi çeÅŸitli etkinliklerde, İçel Sanat Kulübü’yle ortak çalışmalarda, Nevit Kodallı Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi ve Mersin Uluslararası Müzik Festivali çalışmalarında yer aldı. 1992 yılından beri Mersin’in kültür ve sanat yaÅŸamıyla ilgilenmekte; yazı yazmakta, editörlük yapmakta.
YAYINLANAN KÄ°TAPLARI
1997 “Bir Ä°nsan, Bir Öğretmen, Bir Ressam: Hüseyin Sevim” (Gazanfer UÄŸural ile birlikte)
2007 “GökkuÅŸağı Gibi – Gazanfer UÄŸural’ın YaÅŸam Öyküsü”
2008 “Masalını Boyayan Ressam – DoÄŸan Akça” (Semihi Vural ile birlikte)
2016 “Tarihteki Kilikya Kadınları” sahne oyununun senaryosu (Semihi Vural ile birlikte)
2018 “Mersin – Antik Kilikya Limanları (Semihi Vural ile birlikte)
EÅŸi Yavuz Alev Alkan hayatta deÄŸil.
Elvan ve Zeynep adlı iki kızı, Naz ve Yavuz adlı iki torunu var.
KAYNAKÇA
SÖYLEŞİLERDEN SEÇMELER
1. Mersin’de Bir Mersin Tutkunu, Mozaik, Sayı 1, s.17 (1992)
2. SöyleÅŸi – Åžinasi Develi, Hülya Özdemir, Ä°SK Bülteni. Sayı 143. S.6 (2006)
3. Kent Söyleşileri, Ziya Aykın, İSK Bülteni. Sayı 200, 8 24 (2013)
4. Mersin Kent Tarihi Müzesi Kurucusu Dr. Mustafa Erim ve Arkeolog Güler Gürkan’ın Åžinasi Develi ile söyleÅŸisi, Ä°mece Gazetesi, 2 Eylül (2015)
İÇEL SANAT KULÃœBÃœ (Ä°SK) BÃœLTENÄ°’NDE YAYINLANMIÅž MAKALELERÄ°
1. Mersin’in KuruluÅŸ Tarihi ve 160. KuruluÅŸ Yılı’nın
Kutlanması İçin Bir Öneri, İSK Bülteni. Sayı 38, s.12 (1995)
2. Harf Devrimi ve 1 Kasım 1928’de Mersin Okulları, Ä°SK Bülteni. Sayı 42, S.12 (1995)
3. Bir Garip Yağmur Duası, İSK Bülteni. Sayı 44, s.10 (1996)
4. Çiçek Bahçesi, İSK Bülteni. Sayı 45, 8.20 (1996)
5. Aya Yorgi Kilisesi, İSK Bülteni. Sayı 47, s.19, (1996) 1996)
6. Bezm-i Alem Valide Sultan, S ISK Bülteni. Sayı 48, s.12 (
7. Refah Faciası (1), İSK Bülteni. Sayı 51, 8.32 (1996)
8. Refah Faciası (2), İSK Bülteni. Sayı 52, 8.26 (1996)
9. Ata’nın Ankara’daki Cenaze Töreni, Ä°SK Bülteni. Sayı 53, S.11 (1996)
10. Refah Faciası (3), İSK Bülteni. Sayı 53, s.27 (1996)
11. Eski Gözne, Dayı. İSK Bülteni. Sayı 54, S.24 (1996)
12. Bir Yıldönümü – Atatürk’ün Reisicumhur Olarak Mersin’i Ä°lk Ziyaretleri ve Kaldığı Ev Nedeniyle Vaki Söylentiler, Ä°SK Bülteni. Sayı 55, s. 26 (1997)
13. Bir Kutlamanın Ardından, İSK Bülteni. Sayı 56, 8.26 (1997)
14. Bir Yıldönümü – Bir KonuÅŸmanın Hatırlattıkları, Ä°SK Bülteni. Sayı 57, S. 34 (1997)
15. Mersin Adı Üzerine Bir İnceleme, İSK Bülteni. Sayı 49-50, 8. 14-15 (1996)
16. 100 Yıllık Geçmişinden Bugüne Gümrük Meydanı, İSK Bülteni. Sayı 58, s.39 (1997)
17. Dünden Bugüne Yoğurt Pazarı, İSK Bülteni. Sayı 59, s.32 (1997)
18. Halkevi Temsil Kolu’ndan Bir Turnenin Hikâyesi, Ä°SK Bülteni. Sayı 60, S.34 (1997)
19. Sanat Sokağının Üç Güzelleri, İSK Bülteni. Sayı 61, S.7 (1997)
20. Değişmeyen Kafalar, İSK Bülteni. Sayı 62, s.8 (1997)
21. Yaylalarımızda Ne Var Ne Yok? İSK Bülteni. Sayı 63, 8.36 (1997)
22. KaybettiÄŸimiz Bir DeÄŸer “Okan Merzeci”, Ä°SK Bülteni. Sayı 64, s.10 (1997)
23. Cumhuriyet Öncesi Mersin’de EÄŸitim (1), Ä°SK Bülteni, Sayı 65, s.10 (1997)
24. Cumhuriyet Öncesi Mersin’de EÄŸitim (2), Ä°SK Bülteni. Sayı 66, s.8 (1998)
25. Cumhuriyet Öncesi Mersin’de EÄŸitim (3), Ä°SK Bülteni. Sayı 67, 8.14 (1998)
26. Cumhuriyet Öncesi Mersin’de EÄŸitim (4), Ä°SK Bülteni. Sayı 68, s.45 (1998)
27. Mevzuatımızda Fikir ve Sanat Eserleri, İSK Bülteni. Sayı 69, S.22 (1998)
28. 19 Mayıs Öncesi Açılan Bir Dava Nelere Mal Olacaktı? İSK Bülteni. Sayı 70, s.8 (1998)
29. Mersin’in KardeÅŸ Åžehri Kushimoto, Ä°SK Bülteni. Sayı 71, S.23 (1998)
30. Dünya Çevre Haftasında Mersin’in Dünü Bugünü, Ä°SK Bülteni. Sayı 72, S.32 (1998)
31. Mersin Adana’dan Hiçbir Åžey Kapmamıştır, Ä°SK Bülteni. Sayı 76, s.35 (1999)
33. Mersin Nasıl İçel Oldu? Bu Böyle Sürmeli mi? İSK Bülteni. Sayı 84, s.8 (1999)
34. Levanten Tatlısu Frengi Kimdir, İSK Bülteni. Sayı 86, s.7 (1999)
35. Hainler, İSK Bülteni. Sayı 87, s.6 (1999)
36. Yok Olan Bir Tarih-Azak Han, İSK Bülteni. Sayı 88, s.6 (2000)
37. Gazi Çiftliği, İSK Bülteni. Sayı 89, s.6 (2000)
38. Mersin Vaktiyle Kralları da Ağırlamıştı, İSK Bülteni. Sayı 90, s.6 (2000)
39. Anılarla Mersin Halkevi (1), İSK Bülteni. Sayı 91, 8.5 (2000)
40. Mersin’de Modern Åžehircilikte Ä°lk Adım: Yansen Plânı, Ä°SK Bülteni. Sayı 92, s.8-9 (2000)
41. Anılarla Mersin Halkevi (2), İSK Bülteni. Sayı 93, s. (2000)
42. İnanç Turizmi ile İlgili İki Anı, İSK Bülteni. Sayı, 94-95. S. 27 (2000)
43. Harf Devrimimizin Öyküsü, İSK Bülteni. Sayı 131, s,20 (2004)
44. İstiklal Marşımız 84 Yaşında, İSK Bülteni. Sayı 133, 8.13 (2004)
45. İşgalciler-İşbirlikçiler, İSK Bülteni. Sayı 140, s.7 (2006)
46. Ölümünün Onuncu Yılında Müfide İlhan, İSK Bülteni. Sayı 141. S.4. (2006)
47. 23 Nisan’ın Milli Bayram OluÅŸunun Hikâyesi, Ä°SK Bülteni. Sayı 143, S.4. (2006)
48. Mersin Uluslararası Müzik Festivali ve Mersin’de Kırk Yıldır Süren Benzeri Faaliyetler, Ä°SK Bülteni. Sayı 154, S.29 (2007)
49. Kıraathaneler-Mersin’de Bir Kıraathane, Ä°SK Bülteni. Sayı 157, 8.6 (2008)
50. 1930’lu Yıllar, Mersin GençliÄŸinin EÄŸitim Çilesi ve Bununla Ä°lgili Bir Olay, Ä°SK Bülteni. Say1.167, s.17 (2009)
51. 46 Yıl Önce Bu Ay KaybettiÄŸimiz Nâzım’ı Anıyoruz, Ä°SK Bülteni. Sayı 172, 8.10 (2009)
52. Mersin Büyük Bir Hayranını Kaybetti, İSK Bülteni. Sayı 173, 8.5 (2009)
53. Mersin; Geçmişinde Belge ve Bilgi Yoksulu muydu? İSK Bülteni. Sayı 178, s.12 (2010)
54. İşgalde Fransız Ermeni İlişkileri, İSK Bülteni. Sayı 182, S.12 (2011)
55. Mersin’de Eski Mahalle ve Semtler Ä°simlerini Nereden Aldılar? Ä°SK Bülteni. Sayı 183, s.7 (2011)
56. Dün Mersinimizde Laternalı Bir Okul Vardı, İSK Bülteni. Sayı.185, s.18 (2011)
57. Mersin Tüccar Kulübü 84 Yaşında, İSK Bülteni. Sayı 186, S.20 (2011)
58. Sanat, İSK Bülteni. Sayı 187, s.36 (2011)
59. Atatürk’ü 89 Yıl Önce Öldürmüşlerdi, Ä°SK Bülteni. Sayı 188, s.10 (2011)
60. Mersin’de Polonyalı Hanım Misafirlerimiz, Ä°SK Bülteni. Sayı 190, s.18 (2012)
61. 20 Yıllık Bültenimiz Sahifelerinde Kısa Gezi, İSK Bülteni. Sayı 191, S.10 (2012)
62. Cumhuriyetimizin Onuncu Yılını Mersin’de Nasıl Kutladık, Ä°SK Bülteni. Sayı 194, s.14 (2012)
63. KurtuluÅŸ’tan 50 Yil sonra; Ä°ÅŸgali Bir BaÅŸka Yönüyle Anıyoruz, Ä°SK Bülteni. Sayı 195, 8.4. (2012)
64. Nice Nice Yıllara, İSK Bülteni. Sayı 200, 8.29 (2013)
65. Pamuğun Çocuğu Mersin, İSK Bülteni. Sayı 210, s.21 (2016)
MOZAÄ°K DERGÄ°SÄ°’NDE YAYINLANMIÅž MAKALELERÄ°
1.50 Yıl Öncesinde, Mozaik, Sayı 3, S.25 (1992)
2. Bir Yıldönümü – Refah Faciası, Mozaik, Sayı 5, 8.41 (1992)
3. C.H.P. Kurulurken Hatırladıklarımız, Mozaik, Sayı 6, s.29 (1992)
4. 60 Yıl Kadar Önce Mersin’de Bayram Kutlamaları, Mozaik, Sayı.8, s.39 (1992)
5. 10 Kasım Öncesi ve Sonrası Ankara, Mozaik, Sayı 9, s.22, (1992)
6. Yok Edilen Kültür Abideleri, Mozaik, Sayı 10, s.33 (1993)
7. Eski Mersin’den Esintiler -1930’lu Yılların Uray Caddesi, Mozaik, Sayı 11, S.46 (1993)
8. Eski Mersin’den Esintiler (2), Mozaik, Sayı 12, S.34 (1993)
9. Eski Mersin’den Esintiler (3), Mozaik, Sayı 13, 8.37 (1993)
10. Eski Mersin’den Esintiler (4), Mozaik, Sayı 14, S.45 (1993)
11. Bir Yıldönümü – Turancılık Olayı, Mozaik, Sayı 15, S. (1993)
12. Dördüncü Kez Affı Gündemde Olan Nâzım Hikmet ve İlgili İki Anı, Mozaik, Sayı 16, s.19 (1993)
13. Dünden Bugüne Gözne, Mozaik, Sayı 17, 8.44 (1993)
14. Dünden Bugüne Gözne (2), Mozaik, Sayı 18, 8.23 (1993)
15. Eski Mersin’den Esintiler (5), Mozaik, Sayı 19, S.46 (1993)
16. Mersin’in KuruluÅŸundan Cumhuriyet Dönemindeki Durumuna Genel Bir Bakış, Mozaik, 20, s.6 (1993)
17. Eski Mersin’den Esintiler (6), Mozaik, Sayı 21, s.26-27 (1993)
18. Dördüncü Kez Affı Gündemde Olan Nâzım Hikmet ve İlgili İki Anı, Mozaik, Sayı 16, s.19 (1993)
19. Eski Mersin’den Esintiler (7), Mozaik, Sayı 19, S.46 (1993)
20. Mersin’in KuruluÅŸundan Cumhuriyet Dönemindeki Durumuna Genel Bir Bakış, Mozaik, Sayı
21, s.6 (1993) 21. Fransız Ä°ÅŸgali Öncesi ve Sonrasında Çukurova’da Ermeniler, Mozaik,Sayı 22, s.15-16 (1994)
22. Atatürk’ün Mersin’i Ä°lk Ziyaretlerinde Ãœzücü Olaylar, Mozaik, Sayı 23, S.29-31 (1994)
23. Atatürk’le Ä°lgili Tarihi Gerçeklere Bir Bakış, Mozaik, Sayı 24, s.9-10 (1994)
24. Açılışının 108. Yılında Mersin-Adana Demiryolu, Mozaik, Sayı 25, S.22-23 (1994)
WEB: www.sinasideveli.com – FACEBOOK: Eski Mersin
ARKA KAPAK YAZISI – MERSÄ°N’Ä°N BELLEĞİ
Bir kentin hafızası var mıdır? Vardır….
Bir kentin hafızası nerede kayıtlıdır?
Somut anı kayıtları kentin binalarında, anıtlarında, dini yapılarında, tarihi ve arkeolojik ören yerlerinde, müzelerinde, doğa ve çevre ilişkilerini gösteren kent plânında saklıdır. Kent sanatçılarının eserleri (resim, heykel vd.) bestecilerin nota kayıtları, yazarların, şairlerin kitapları, konser, opera bale, tiyatro sahne ve stüdyo kayıtları gibi kentin belleğini oluşturan tüm somut değerler bir kentin hafızasını oluşturur.
Soyut anı kayıtları insan belleğinde depolanan hatıralardır. Somut anı kayıtlarından yitirilenler de soyut anılarda yaşatılır. Bu hatıralar yazıya dökülürse, geriye kalan fotoğraflar, plânlar, belgeler ile yayınlanırsa ne alâ. Yoksa yiter gider.
Mersin Büyükşehir Belediyesi kent ile ilgili böylesi anıların ve araştırmaların geleceğe aktarılması için başlattığı kitap yayınlarını sürdürüyor. Büyük bir kültür hizmeti görüyor. Kutluyoruz.
Modern Mersin oldukça yeni bir kent. Taş çatlasa 200+ yıllık bir geçmişi var. Sayın Şinasi Develi ise bir asırlık ömrüne sığdırdığı anılarını çeşitli kitaplarda yayınlayarak kent belleğini daima diri tutmuştur. Kendinden sonra gelen araştırmacı yazarlar için örnek olmuştur.
Meriç Alkan ve Semihi Vural’ın bu kitapta vurguladıkları gibi Mersin’in belleÄŸidir Åžinasi Develi. Bu kitap onun anısını yaÅŸatmak ve kent kültür daÄŸarcığına katkılarını belleklerde tutmak için yazılmıştır. Sayın Åžinasi Develi’ye minnet duygularımızla… Ä°hsan Toksöz
