İlçemiz Müze Müdürlüğü denetiminde koleksiyonerlik yapan Kadir DURMAZ tarafından Müdürlüğümüze yapılan bir ihbarda Tarsus İlçesine bağlı Taşkuyu Köyü mevkiinde Tarsus’a 15 km. Eshab-ı Kehf’e ise 1 km. mesafede bir mağaranın bulunduğunu bildirmiştir. İlk etapta Müze Müdürlüğümüz uzmanlarınca mağarada ön incelemeler yaptık. Daha sonra söz konusu mağaranın varlığını Tarsus Belediyesi yetkililerine bildirdik ve Başkanımızdan gerekli lojistik yardımın yapılmasını talep ettik. Tarsus Belediye Başkanı Sayın Burhanettin KOCAMAZ bu teklifimizi kabul etti ve mağaranın daha detaylı incelenmesi için ikinci bir keşif daha yaptık. Mağaranın incelemesine Müze Müdürlüğümüz uzmanlarıyla birlikte, Tarsus Belediye Başkanı Sayın Burhanettin KOCAMAZ, Danışmanı sayın Fevziye KÖKDİL, Mimar Nurgül NERNEKLİ, elektrik mühendisi Sayın Ömer NERNEKLİ, Belediyenin Jeoloji mühendisleri ile TASKİ Müdürü sayın Mehmet AKÇAY katıldı.
Mağaradaki incelemelerimiz 2 saati aşkın muhteşem bir manzara keyfi ile sürdü. İnceleme sonunda Başkanımız Sayın Burhanettin KOCAMAZ, hazırladığımız bir protokol ile burada yapılması gereken tüm çalışmaları üstlendi.
Mağara, Taşkuyu Köyünde olmasından dolayı mağaraya; Taşkuyu Mağarası adını verdik. Söz konusu mağaranın ağzı, 2000 li yıllarda Karayolları genel müdürlüğünün yol çalışması sırasında bulundu. Mağaranın dış etkenlerden etkilenmemesi için ilk etapta mağaranın girişine merdivenli bir kapının yapılması gerekliydi. TASKİ müdürü Sayın Mehmet AKÇAY İle 1 m. çapında olan mağaranın ağzının genişletilmesi ve kapının yapılması için etüt yaptık. Etüt sonucunda mağaranın ağzına merdivenli bir kapı yapılarak mağaranın güvenliği sağlanmış oldu.
İçeriye doğru 15 m. gidildiğinde 8 m. derinliğinde 6 m. çapında dairesel bir çukur ile karşılaşılmaktadır. Yine Mehmet AKÇAY’ ın projesiyle buraya dönerli bir merdiven yapılarak ana galerilere ulaşım kolaylaştırıldı. Çukurdan aşağıya inildiğinde 300 m2 lik sarkıt, dikit ve travertenlerle süslü bir galeriye girilmektedir. Çukur, derin ve inişi zor olmasından dolayı buradaki galeriyi çok az kişi görebilmiştir. Galeride yapılan incelemeler sonucu 40 cm. yüksekliğinde 3 m. uzunluğunda gizli bir geçit bulduk. Bu geçidi sürünerek geçildiğinde birbirleriyle bağlantılı çok sayıda galeri keşfettik. Bu geçittin genişletilmesi ve ana galerilere ulaşımın kolaylaştırılması için burada kazı çalışmaları yaptık. Çalışmalar sonucunda tünel genişletildi ve ana galerilere ulaşım kolaylaştırıldı.
Galerilerin yüksekliği yer yer 10 m.ye kadar çıkmaktadır. Galerilerde çok sayıda sarkıt, dikit, duvar travertenleri ile damlataşlar bulunmaktadır. Mağaranın jeolojik yapısından dolayı mağaranın içine ışık tutulduğunda her yer fosfor gibi parlamaktadır. Geçitlerle birbirine bağlanan galeriler 200 ile 500 m2 lik alanlara sahiptir. Doğal bir oluşum olan bu mağarada hiçbir canlıya ve canlı kalıntısına rastlanmamıştır. Mağara, traverten birikimi açısından son derece zengindir. Galerileri oluşturan traverten sütunlar geniş yer tutmaktadır. Ayrıca yan duvarlar perde travertenlerle süslüdür. Mağarada yer yer sarkıtlarda su akıntısı ve yerde küçük tatlı su göletleri bulunmaktadır. Mağaranın şu anki ısısı açık havaya nazaran 7-8 derece daha sıcaktır.
Mağaranın Eshab-ı Kehf Mağarasına yakın olması ve asfalt yolun hemen kenarında bulunması mağaranın ilçe turizmine kazandırılmasında önemli bir etken olacaktır.
Mağarada; Tarsus Müze Müdürlüğü denetiminde Tarsus Belediyesinin lojistik yardımları ile çalışmalar devam etmektedir. Tarsus Belediyesi sponsorluğunda Maden Teknik ve Arama Genel Müdürlüğü tarafından mağara ekolojisi ve can güvenliği açısından turizm amaçlı sakınca bulunup bulunmadığına dair etüt çalışması yapıldı. Yapılan çalışmalar neticesinde mağaranın turizme açılmasında statik olarak bir sakıncanın olmadığı ve Türkiye’deki en güzel mağaralardan biri olduğu vurgulandı. Adana Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu Müdürlüğünün uygun görüşü doğrultusunda mağaradaki galerilerde yürüme parkurları ile elektrifikasyon uygulamaları yapılıp, ilçe turizmine kazandırılmaya çalışılacaktır.
* Abdulbari YILDIZ,Tarsus Müze Müdür V.,bahriyildiz72@mynet.com,Tarsus-Mersin