İsmini köyün kenarında bulunan antik bir kaleden alan Kale Köyü’ne ilk yerleşen ailelerin Ardıçlar ve Kıldırlar olduğu yaşlı köylülerce anlatılmaktadır. Kıldırlar aşireti, Silifke’nin Toroza Köyü’ne yerleşik iken, köylülerin “gran” diye tabir ettikleri sıtma salgını yüzünden göç edip Kale Köyü’nün bulunduğu yere yerleşmişlerdir. Ardışlar aşiretinin de Karaman’ dan geldiği, yine yaşlı köylülerce belirtilmektedir. Ardıçlar ve Kıldırlar aşiretinin “Çolaklar” aşiretinin iki kolu olduğu da yine köy ileri gelenlerinin ifadesidir.
A) KALE KÖYÜNDE SÖYLENEN BİLMECELER:
1.
Ağaca çıkar insan değil
Yazı yazar kalem değil. (Süllük-salyangoz)
2.
Gözle görülmez
Elle tutulmaz. (Uyku)
3.
Halep’ten attım kılıcı
Antep’te çıktı bir ucu. (Şimşek)
4.
Ilıca (ılıkca) kaldırdım
Eline verdim. (Sıkma)
5.
Kara katır, yan yatır.(Tahra)
6.
Mut mut yaprağı Hacı Osman toprağı
Ya bunu bileceksin ya bu deveyi güdeceksin
Ya bu diyardan gideceksin. (Kına)
7.
Mini mini küçük sini. (Mercimek)
8.
Nar tanesi, nur tanesi
Gecelerin bir tanesi. (Ay)
9.
Sarp kayada harman savrulur. (Arı)
B) KALE KÖYÜNDE SÖYLENEN NİNNİLER:
1.
Kaşları gara (kara) gözleri sürme ninni
Babası yörük anası köylü ninni
Ninni ninni nebi var ninni
Bu çocuğun teyzesi var ninni
2.
Ninni dedim yüceden
Sesi geldi bacadan
Babası sefere gitmiş
Ağlama yavrum acıdan
3.
Yağmur yağar göl olur ninni ninni
Kervan geçer yol olur ninni
Sen ağlarsan kuzum ninni
İki gözüm kör olur ninni
C) KALE KÖYÜNDE SÖYLENEN ATASÖZLER VE DEYİMLER :
1. Ayrı ayrı yolların izini deve bilir.
2.El gör elini beğen, kuşak kuşan belini beğen.
3.El oğluna bakıp büyütmekle oğlan olmaz.
4.El oğlundan oğul olmaz, Şam dalından ağıl olmaz.
5.Erikten odun olmaz, güveyiden oğlan olmaz.
6.Eski pamuk bez olmaz.
7.Oduna aş vuran tencereyi boş bulur.
8.Ot kökü üstünde biter, dam direk üstünde durur.
9.Öksüz oğlanın dili, eski dutun biti acı olur.
SÖZLÜ KAYNAK
ADI-SOYADI BABA YAŞI İLGİSİ VERDiĞİ CEVAP
İbrahim. Gedik Süleyman 32 İlkokul Yerli A.3-4-8 C.4-9
Ali Kıldır Ali 57 ilkokul Yerli A.1-5-7 C.8-9
Musa Şişman Osman 44 İlkokul Yerli A.2-3-4 C.3-5-6-7
Veli Gündüz Mustafa 38 İlkokul Yerli A.6-7-8 C.1-2-4
Mehmet Kıldır Mustafa 31 iİkokul Yerli A.4-5-7 C.9
Rasim Ardıç Yusuf 38 Lise Yerli A.7-8-9 C.2-5-9
Halil Sapıtmaz Musa 26 OrtaokulYerli A.1-2-6 C.3-7-8
Ahmet Topbaş Mehmet 43 İlkokul Yerli A.3-5 C.2-4-5
Kadir Oğuz M. Ali 46 İlkokul Yerli C.3-4-6-9
Ayşe Bolat 63 İlkokul Yerli B.1-3
Fatma Gedik 78 İlkokul Yerli B.3
Ayşe Ulaş 77 İlkokul Yerli B.2-3
(x) Mersin Halk Eğitimi Merkezi ve Akşam Sanat Okulu Müdür Yrd.
* Bu yazı “Mersin Halk Eğitimi Merkezi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüğü Yayın Organı” olan “İÇEL KÜLTÜRÜ” Temmuz 1991 – 16. Sayısından alınmıştır.