MATMAZEL EVLÄ°N’Ä°N ESANSLARI-Vahap Kokulu

ÅžURUP TADINDA MERSÄ°N’LÄ°LER- MATMAZEL EVLÄ°N’Ä°N ESANSLARI
Müslüman olmadan önce adı Vekim Usta idi. Sonra Metin usta oldu. Sebebi bu yazıyı yazanı ve okuyanları ve meraklısını ilgilendirmez. BildiÄŸim sadece muhteÅŸem bir el imalatı mobilya eÅŸya ustası ve Antakya’dan Mersin’e Hıristiyan cemaatinin en baÅŸarılı tabut imalatçısı olduÄŸu idi. Kıpkızıl saçı ve sakalı vardı. Vefat ettiÄŸinde ÅŸoförlük yapmaktaydı.
Hıristiyan cenaze törenlerinde kiliseye ,din adamlarının önüne dua için getirilen merhum veya merhumenin şık giysiler içerisinde ,sağlam ve özenle yapılmış bir tabuta yerleştirilmiş olması geleneksel bir tarz olduğu bilinir.
O tabutlar ceviz kaplama veya doğal kokulu sedir veya çam ağacından üzeri vernikli olacaktır. Beyaz lake tabutlara da rastlanır. Yüksek kapağının üzerinde ise uygun metal malzemeden bir haç ve bir çember çelengin konulacağı ve tabutun her iki yanında metal tutmaçlar yer almaktadır. Üst kapak iki parça da olabilmektedir.
Merhum veya merhumenin yerleştirileceği bölümün ise yastık misali kumaşlarla, elyaflarla beslenmiş olması ve başının konulacağı yerde bir yastık olması da da usuldendir. Hatta bu kumaş merhum veya merhumenin maddi durumuna göre ipek kumaş bile olabilirdi.
Mersin Uray Caddesi, Latin Katolik Kilisesi karşısındaki tarihi konakların altında caddeye bakan atölyesinde Vekim usta özenle bir sedir ağacından üzeri vernikle parlatılmış, içi has pamukla beslenmiş, pembe ipek kumaş yastıklı bir tabut hazırlamaktadır.
Bu tabut Mersin’in yakın tarihinin efsane güzellerinden, hanımefendi Matmazel Evlin içindir.
***
Hamidiye Mahallesindeki dışı teneke kaplı, çatısı kamış dalları ile korumalı gecekondu evlerinin çevresi lağım kokuları, Efrenk deresine atılmış hayvan leşleri kokusu ve bir de gri duman kokuları iğrençliği içindedir. Burada zurnacı ve yıldız pavyonun eski klarnetçilerinden Romen kökenli Şevki ve karısı Menekşe yaşamaktadır. Her sabah uyandıklarında oradaki birkaç evin ortak kullandığı tuvalete giderler, birkaç evin ortak kullandığı tulumbadan bir helkeye su doldururlar bir hızlı temizlik sonrası gecekondunun kapısının sürgüsünü çeker, yola koyulurlar.
MenekÅŸe Hanım yaşı seksen beÅŸ üzerinde, Mersin’in yakın tarihinin efsane güzellerinden, hanımefendi matmazel (hiç evlenmemiÅŸ) Evlin’in ev temizliÄŸi iÅŸlerinde çalışmaktadır. Kocası Åževki hem genel temizliÄŸe yardım etmekte, hem de kasaplar çarşısındaki sebze meyve pazarına giderek günlük alışveriÅŸini yapmaktadır. BoÅŸ zamanlarında birkaç kuruÅŸ kazanabilmek için kapı önünde kundura boyacılığı da yapmaktadır.
***
Nüzhetiye Mahallesinde ÅŸimdiki Kültür Merkezi yerinde yine adı Cumhuriyet meydanı olan, Bayram yeri olan yüksek çatısında kıpkızıl Marsilya kiremitleri olan ve çepeçevre sarı bir duvarın ortasında sarı badanalı tek katlı bir Akdeniz evi (villası) vardır. Sarı renk duvarlardan 177.sokaÄŸa sarkan gelin çiçekleri, begonviller ,çardak gülleridir. Villa’nın sokak giriÅŸinde yüksek kemer bir kapı ve salona giriÅŸte 3 kemerli kapı yer almaktadır. Salon giriÅŸinde ahÅŸap bir talvar üzerinde begonviller olan, kesme taÅŸ duvarlı dört oda…Kesme taÅŸ duvarlar yazları serin ve kışları sıcak tutuyor…Birkaç yüz metre ilerisinde 1923 yılının KurtuluÅŸ ,ÅŸimdiki tarihi Çankaya Ä°lkokulu binasının birebir ama küçük bir mimari kopyası. Sadece kocaman avlu yok.
(Şimdi bu evin yerinde Dondurmacı Halil merkez dükkanı olan apartman yer alıyor)
Yaşı seksen beÅŸ üzerindeki Mersin’in yakın tarihinin efsane güzellerinden, hanımefendi Matmazel Evlin bu villada yalnız yaÅŸamaktadır. Ona eÅŸlik eden ise bazen hüzünlü bazen mutluluk dolu hatıralarıdır.
Sarkaçlı duvar saatinin her saat başında saat sayısı çaldığı ses ise ,o anıları da hatırlatma zamanlarıdır.
***
Matmazel Evlin uyanır, yüzünü yıkar, makyajını tazeler, tuvalet masasının üst çekmesinde saklı bir ceviz kaplama kutuyu açar ve içinde küçücük ÅŸiÅŸeler içerisindeki Fransız malı esanslarından sırada olanı alır, ÅŸiÅŸeyi çalkalar ve kapaÄŸa baÄŸlı bir ince plastik kürdana bandığı koku sıvısı (esans) yüzünün “koku” koruyan yerlerine hafifçe sürer…O koku öyle keskindir ki ,yatak odasından sarı duvarlı evin salonuna eser, durur bir süre.
MenekÅŸe Matmazel Evlin’in evine girdiÄŸinde ve sabahın o saatlerinde salondan esans kokusu henüz kaybolmamıştır.
*
O gün, Mersin’in yakın tarihinin efsane güzellerinden, hanımefendilerinden Matmazel Evlin’in cenazesi, Vekim ustanın yaptığı özel tabut içerisinde Latin Katolik Kilisesine uÄŸurlanırken sarı badanalı evin kapısını biricik kardeÅŸi Madam Mary kilitler. Cenaze kafilesinin arkasında MenekÅŸe ve Åževki hüzünle yol almaktadırlar.
***
Sonra,
Mersin’in yakın tarihinin efsane güzellerinden, hanımefendilerinden Matmazel Evlin’in deÄŸerli ev eÅŸyaları yegane mirasçıları kardeÅŸi Madam Mary ve kızları tarafından paylaşılır ve geriye kalan eÅŸyalar ise ihtiyacı olan bir komÅŸu’ya armaÄŸan edilecektir.
MenekÅŸe Madam Mary’e yaklaşır ve buruk bir sesle der ki;
-“Madam abla benim bir isteÄŸim var.”
-“Buyur MenekÅŸe”
-“Matmazel Evlin ablamdan benim güzel hanımımdan bir hatıra rica edeceÄŸim sizden.”
-“Ne olabilir MenekÅŸe?”.
-“Yatak odasındaki tuvaletin çekmecesindeki bir kutu küçük esans ÅŸiÅŸeleri…Lütfen…Ne olursunuz?”
-“Elbette”
Madam Mary o çekmeceyi açar ve o küçücük ahÅŸap kutudaki bazıları tükenmiÅŸ, bazıları yarım kalmış bazıları hala dolu esans mini ÅŸiÅŸelerini olduÄŸu gibi MenekÅŸe’ye teslim eder…
-“Hakkını helal et MenekÅŸe ”
Menekşe o kutuyu iri memeli göğsüne sevgi ile bastırır.
-“Helalim olsun Madam Mary teyze”
***
Mersin’in yakın tarihinin efsane güzellerinden, hanımefendilerinden Matmazel Evlin’in topraÄŸa veriliÅŸinin kırkıcı günüdür.
Menekşe, Hadra hamamına gider. İyice bir yıkanır. Matmazel Evlin hanımının ruhuna bildiği duaları okur. Hamamdan çıkarken de o esanslardan birisini Matmazel Evlin misali yüzünün muhtelif yerine sürer.
Hadra hamamının o soyunma kabini esans değil, Matmazel Evlin kokmaktadır.
MenekÅŸe ile Klarnetçi Hüsnü’nün Hamidiye Mahallesindeki dışı teneke kaplı, çatısı kamış dalları ile korumalı gecekondu evlerinin her köşesi o gece Matmazel Evlin kokmaktadır.
Yer yatağı da.
O gece,Şişko Menekşe ile Klarnetçi Hüsnü o Mis gibi esans kokuları ile dolu odalarında keyifle uykuya çekilirler.
Rüyalarında Matmazel Evlin’i mi görmüşlerdir.
veya,
Rüyaya vakit mi kalmıştır?
Ne dersiniz.?
***********************************************