Türk toplumu yüzyıllar boyunca göçebe olarak yaşamıştır. Yerleşik düzene geçiş kademeli olarak devam etmiş, halen Toroslarda, Erciyes’te, Ege ‘de, Nurdağı ve Maraş civarında yerleşik düzene geçmeyen yörük aşiretleri vardır.
Yörükler yaşadıkları zor hayat şartları münasebetiyle yaşayış biçimlerine, dillerine ve inançlarına sert mizaç aksetmiştir.
Yaz ve kış şartlarındaki yaşayış biçimleri onların ağzında bazen dua, bazen de beddua olmuştur.
Tarih boyunca dua ve beddua insan hayatı ile iç -içe olmuşlardır. Fakat İslam dini bedduayı hoş karşılamamıştır. Peygamberimiz Hz. Muhammed ‘in (S.A.V.) hayatında bedduaya pek rastlanmaz. Bir iki tanesi müstesna peygamberimiz beddua etmemiştir. Diğer peygamberlerin hayatlarında da bedduaya pek rastlanmaz. Hal böyle iken bugün bütün insanlıkta dua ve beddua var ve yaşamaktadır.
……
Dua ve beddua bir inanç mahsulüdür. .Acze düşüldüğü zaman başvurulan bir yoldur. İnsanın yaratıcısına şikayetidir, ilticasıdır. ondan yardım istemesidir, ona sığınmasıdır. Bu da insan ruhunda bir rahatlama meydana getirir. İnsan bu rahatlamayı temin edebilmek için dua ve bedduayı araç olarak kullanmıştır…..
Toroslar yöresinde duaya alkış adı verilmektedir. Bu yörede yaşayan dua ve beddualardan bazıları aşağıda belirtilmiştir:
DUALAR (ALKIŞLAR):
1.Allah razı olsun.
2.İşin gücün rast-gitsin.
3.Tuttuğun altın olsun.
4.Toprak diye avuçladığın altın olsun.
5.Ömrün uzun olsun.
6.Benim ömrümde senin olsun.
7.İmanında akça akça tüyler bitsin.
8.Döşeğinin altında bulasın.
9.Başucun pınar, ayakucun göl olsun.
10.Çoluğunla çocuğunla bölük bölük oba olasın.
11.Bayramın bayram olsun.
12.El öpenlerin çok olsun.
13.Ellerin dert görmesin.
14.Diline sağlık.
15.Eline koluna sağlık
16.Geçmişlerinin canına değsin.
17.Akıbetin (sonun) hayır olsun.
18.Allah rahmetini bol eylesin.
19.Yolun uğurun açık olsun.
20.Sağlıcakla git.
21.Sağlıcakla kal.
22.Kutluca gelsin geçsin.
BEDDUALAR:
1.Od’un ocağın sönsün.
2.Ocağına incir dikilesice.
3.Canı çıkasıca.
4.Evine baykuşlar tüneyesice.
5.Evi başına yıkılasıca.
6.Ciğerinin sapından bulasıca.
7.Ciğeri dökülesice.
8.Ciğeri ağzından gelesice.
9.Ciğeri ağrısından gidecise.
10.Ciğeri ulasıca.
11.Ciğeri delinesice.
12.Kanlar kusasıca.
13.Yanı kararasıca.
14.Yanı karalardan gidesice.
15.Yanı delinesice.
16.Böğrü delinesice.
17.Gözü kör olasıca.
18.İki gözü kör olasıca.
19.İki gözü önüne gelesice.
20.İki gözü akasıca.
21.Hayrını görme.
22.Boyunun hayrını görmeyesice.
23.Boyu devrilesice.
24.Elleri kırılasıca.
25.Sebep olanlar kebap olsun.
26.Cehennemin dibine.
27.Kamusunun canı tanıya.
28.Boynu altında kalasıca.
29.Kapıcığına kara çaltılar çekilesice.
30.Kıçında daunlar (çıban) çıkasıca.
31.Boyuna çiğ iplik ölçülesice.
32.Ciğeri arkasından topak topak dökülesice.
Bu yazı “Mersin Halk Eğitimi Merkezi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüğü Yayın Organı” olan “İÇEL KÜLTÜRÜ” Kasım 1992 – 24. Sayısından alınmıştır.Bu konuya kızları da dahil olmak istediler.
