,

MERSİN ŞİMENDİFER İSKELESİ – 54. BL.

Mersin-Şimendifer-İskelesi.jpg

Mersin Şimendifer İskelesi

Şimendifer İskelesi. Hayrettin Ergun Arşivi

Şimendifer İskelesi. Hayrettin Ergun Arşivi

Dikkatlice bakılırsa yukarıdaki fotoğrafta üç iskele görülüyor:
1. Üzerinde vagonlarıyla şimendifer (yük) katarı ve vinçler görülen iskele 1928 yılında hizmete giren DDY Beton İskelesi’dir.
2. DDY İskelesi’ne bitişik gibi görünen ön plandaki kullanılamayacak durumda olan, sadece direkleri kalmış olan iskele Alman İskelesi’dir.
3. En arka planda solda görülen iskele ise Umumi Mağazalar İskelesi’dir.

Mersinli Şair -Yazar İlyas Halil diyor ki: “İnsanların hafızasında yer ettiği için buradaki iskelelere hep Alman İskelesi demişlerdir.”

Solda Alman İskelesi, Sağda TC Devlet Demiryolları İskelesi

Solda Alman İskelesi, Sağda TC Devlet Demiryolları İskelesi

Alman İskelesi Kentin Plâjı Gibiydi
Atatürk de Buradan Denize Girdi

“Atatürk, 20–25 Mayıs 1938’de Mersin’i son ziyaretlerinde demiryolu hattından gelerek deniz banyosu almıştı. (Mustafa Kemal’in hemen hiçbir yerde kaydı bulunmayan bu etkinliğini kayınpederim Ali Barut da gözlemlemiş, bizlere aktarmıştı.” (Gündüz Artan – Semihi Vural, “Mersin İskeleleri” MDTO Dergisi 1995.

Mersinli şehircilik uzmanı yazar Aykut Hokkacı da bir makalesinde bu konuya değiniyor.

“Atatürk 20-23 Mayıs 1938 yılındaki Mersin ziyaretinde, dekovil hattıyla gelip, bu iskele sahilinden deniz banyosu almıştı.” (Yumuktepe. com sitesinden)

Mehmet Toker de gençlerin denize girdiği yerin ‘mahal olarak’ Alman İskelesi olduğunu, ama oradaki iskele yıkığını kullandıklarını anlatır. Doğu yönündeki faal iskelenin Devlet Demir Yolları (DDY) İskelesi olduğunun bilincindedir.

Mersin’in Fransız işgali sırasında günümüz Uray Caddesi üzerinde, cadde boyunca; ticareti geliştirmek için, İstasyondan Gümrük Meydanı’na giden bir ‘dekovil hattı’ döşenmişti. İşte bu hat tam da bu noktada Alman İskelesi hattıyla çakışmaktadır. Eski kartpostallar ve haritalardan da anlaşıldığına göre bu yıllarda körlenen Alman İskelesi’ne gelen demiryolu ile Uray dekovil hattı yan yana gelerek örtüşüyor ve ana vagonlardaki yük dekovile aktarılıyordu.

Alman İskelesi girişinde park eden şimendifer vagonlarından, caddedeki ray hattından dekovile, karşılıklı yük aktarılmaktadır. Böylece demiryolu bağlantısı ile gelen-giden yükler Mersin’in diğer iskelelerine ulaştırılıyordu. Dekovil ray hattı döşenmeden önce yükler, tren garından iskelelere deve kervanlarıyla taşınmaktaydı. Fransız işgalinden sonra sistem pek kullanılmadığından, 1933 yılında raylar söküldü ve dekovil trafiğine son verildi.

İskele üzerinde park etmiş yük vagonları var. Ayrıca iki fotoğrafta da iskele ucunda görülen vinç, fotoğrafları eşzamanlı kılıyor. Bülent Akbaş arşivinden alınan bu fotoğrafta doğudan batıya kentin 144 görüntüsü içinde yer alan öndeki Alman İskelesi’dir. Henüz DDY İskelesi yapılmamıştır.

Mersin’in Raylı Sistem Macerası
Dekovil Hattı
Abdullah Ayan

Mersin Gümrük Meydanı’ndan batıya uzanan bir hafif raylı sistem yapılmıştı. …Fransız işgaliyle başlayan kaos döneminde önce seferler durdurulur. Ardından hat sökülerek İstasyon ile Gümrük Meydanı arasındaki Uray Caddesi’ne eşya taşımak üzere döşenir … Dekovil Hattı doğar böylece.

Fransız işgali döneminde Gümrük Meydanı-Müftü Camii arasındaki tramvay hattının sökülmesi boşuna değildir… Savaştan önce gittikçe yoğunlaşan deniz trafiği… Birbiri peşi sıra kente koşan yabancı şirketler; Suriye’den çıkıp Mersin’e uğradıktan sonra Marsilya’ ya uzanan ve ayda iki kez düzenli gidip gelen yolcu vapurları; İzmir-Mersin, Mersin-İskenderiye arasında sürekli düzenlenen vapur seferleri…

Resmi kayıtlara göre daha 1890 yılında 264 vapur ve 1004 yük gemisinin uğradığı, resmi kayıtlara kasaba olarak geçse de, Anadolu’nun kalbindeki en önemli ticaret merkezi…

İşte böylesine vazgeçilmez bir lojistik vahasının gelen dünya savaşıyla birlikte işgal ülkelerinin rüyalarını süslemesi kaçınılmazdır. Öyle de olur…

Öncelikle işgal devletlerinin deniz yoluyla getirdiği malzemelerin tren hattıyla taşınması için Gümrük Meydanı ile istasyon arasında bir raylı sistemin yadsınamaz stratejik önemi vardır.

Suriye ve Bağdat’ a kadar uzanan tren hattıyla taşınacak her türlü malzemenin Mersin’deki iskelelerden istasyona ulaştırılması yolculuğun ilk hedefi… (http://kentvedemiryolu. com/icerik.php?id=593)

Biyografik Bilgi

scroll to top