MERSİN’DE (İÇEL’DE) DOĞAN, YAŞAYAN, KONUK OLAN ÜNLÜ KİŞİLER- Milattan Önce
LABARNAŞ 1. (? – İ.Ö.1840?) Hitit kralı. Sınırlan güneyde Akdeniz’e ulaştırdı.
TELEPİNUŞ ( İ.Ö. 16 yy) Hitit kralı. Bölgeye geldi.
İSPUTAHSUS (İ.Ö. 16 yy.) Kizuvatna (Hurri) kralı. Hitit kralı Telepinuş ile antlaşma yaptı. Mühürü Tarsus’ta Gözlükule kazısında bulundu.
MÜRŞİL 1. (?-İ.Ö.1590) Hitit kralı. Kilikya’yı aldı.
MÜRŞİL 2. (? –İ.Ö.1306) Hitit kralı. Ayaklanmayı bastırdı, Kilikya’yı yeniden aldı.
MULATALİ (İ.Ö.1306- 1282) Hitit kralı. Mısır kralı Sathi 1. ile yaptığı barış antlaşmasının taş yazıtı Bozyazı’da bulundu.
TUTHALYA 4. (? – İ.Ö. 1220) Hitit kralı. Anamur’u Mattuvatta’ya verdi.
TIGLATPILESER 1. (İ.Ö. 1114-1076) Asur kralı. Hititlerden Kilikya’yı aldı.
SALMANASAR 3. (? –İ.Ö. 824)Asur kralı. Kue krallığının elindeki Kilikya’ya dört sefer yaptı. (839-834) Tarsus’u aldı.
SARGON 2. (İ.Ö. 8 yy.) Asur kralı. Frigyalılardan Kilikya’yı aldı.
SANDURİ (İ.Ö. 7 yy.) Kue kralı. Mersin’in kuzeyinde oturdu.
MİDAS (İ.Ö. 715-676) Frigya kralı. Asurlularla savaşmak için Tarsus’a kadar Kue kentlerini aldı. Kue devletini ortadan kaldırdı.
SANHERİB (? –İ.Ö. 681) Asur kralı. Bölgedeki isyanları bastırdı. Babil’i örnek alarak Tarsus kentini kurdu.(696)
KİRUA (İ.Ö. 7 yy.) İllubra (Namrun ) Valisi. Tarsus ve çevredeki halkı ayaklandırdı. Sanherib’e yenildi, esir düştü.
ASARHADDON (?-İ.Ö.669) Asur kralı. Kilikya’ya sefer yaptı.
ASURBANİPAL (İ.Ö. 668-626) Asur kralı. Yunan efsanesindeki adı SARDANAPALOS’tur. Anchiales (Karaduvar) kentini kurdu. Mezan Tarsus’tadır.
DANIEL (DANYAL) PEYGAMBER (İ.Ö. 7 yy.) Bir kıtlık sırasında Tarsus Beyinin daveti üzerine Babil’den gelerek Tarsus’a yerleşti. Mezarı Tarsus’tadır.
APUASU (İ.Ö.7 yy.) Luvi kralı. Başkent Kirşu (Gülnar’ın Meydancık Kalesi)’da yaşadı.
TUGDAMME (Yunanca LIGDAMIS) (?-İ.Ö.630) Kimmer kralı. Kilikya’daki bir savaşta. Asurlulara yenilince bölgeden çekildi.
NERİGLİSSE (İ.Ö. 6 yy.) Babil kralı Kilikya’yı aldı.
KURUS (KYROS, KEYHÜSREV) (İ.Ö. 6 yy.) Pers kralı. Kilikya’yı topraklarına kattı.
DARA 1. (DARIUS) (İ.Ö. 558-485) Pers kralı. Makedonya seferinde Kilikya’dan geçti.
SERHAS (KSERKSES) 1. (İ.Ö. 519? -465) Pers kralı Dara’nın oğlu, kumandan. Yunan seferine Kilikya’da hazırlandı. (480)
ARTAKSERKSES 1. (İ.Ö. 465-424) Pers kralı. Kilikya’daki ayaklanmaları bastırdı, Tarsus’u aldı.
KSENAGORAS (İ.Ö. 5 yy.) Pers kumandanı. Yunan seferindeki yiğitliğinden dolayı Kilikya ona verildi.
KSENOFON (İ.Ö. 451-350) Yunan tarihçi. Tarsus’tan geçtiğini Anabasis (Onbinlerin Dönüşü) kitabında yazdı.
LYSİAS (İ.Ö. 440-380) Epikürcü Yunan felsefeci. Tarsus’ta yöneticilik yaptı.
THEODEKTES (İ.Ö. 4 yy.) Tarsus’lu şair hatip.
ARISTOTELES (İ.Ö. 384-322) Yunan felsefeci. Kilikya valisi oldu. Tarsus’ta öğretmenlik yaptı .
BÜYÜK İSKENDER (ALEKSANDROS MEGAS) (İ.Ö. 356-323) Makedonya kralı, Doğu seferinde Tarsus, Anchiales (Karaduvar), Soloi’yi aldı. Tarsus çayında yıkandı, hastalandı. İssos’ta Darius’u yendi. (333)
ANTIGONOS MONOPHTALMOS 3. (4. yy.) Makedonyalı kumandan ve kral B. İskender’in kardeşidir. Doğu seferine katıldı.
PHILEMON (İ.Ö. 361-262) Yunan güldürü şairi. Soloi’de doğdu, Atina’ya yerleşti.
MAZARKOS (İ.Ö.4 yy.) Perslerin Kilikya satrapı . Büyük iskender’ e yenildi. (333)
DEMETRIOS (İ.Ö.336-282) Makedonya kralı. Ptolemeaios 1. ile savaşmak İçin Toros Dağlarını aşıp Tarsus’a geldi. (285)
ZENON-KIBRISLI (İ.Ö.335-264) Yunan felsefeci, Tarsus’ta öğretmenlik yaptı .
KLEANTHOS (i.Ö.331- ) Tarsus’ta doğdu. Stoacı Yunan felsefeci.
SELEFKOS NİKATOR 1. (İ.Ö. 312-280) Makedonyalı general B.İskender’in ölümünden sonra bölgeye egemen oldu. Selefkoslar Krallığını kurdu.
ANTIOCHUS 1. (İ.Ö.325-261) Selefkos kralı. Tarsus’u aldı. (284) Bergama kralına yenilince Kilikya topraklarını kaybetti.
ARATHOS (İ.Ö. 315-240) Matematikçi, gökbilimci. “Fenomenia” adlı eseri vardır.
OPPIANUS (İ.Ö.300 yılları) Kilikyalı şair. 30 yaşında oldu.
EVERGETES PTOLEMES 3. (280?-221) Mısır kralı. Kilikya ve Tarsus’u Selefkoslardan geri aldı, barış imzalandı. (246) .
ARIARATHES 3. (İ.Ö. 3 yy.) Kapadokya kralı. Tarsus’u aldı.
ATHENEDOROS CANANİTES (İ.Ö. 3 yy.) Zenon’un oğlu. Tarsus’ta doğdu. Ceasar’ın öğretmenidir.
KHARYSIPPOS (CRYSİPPUS) (İ.Ö. 281- 205) Soloi’ de doğdu. Stoacı Yunan felsefeci.
SELEFKOS KALLİNIKOS 2. (İ.Ö.264-226) Selefkos kralı. Ülkenin imarı için çalıştı.
DIOGNITOS (İ.Ö: 3 yy.) Selefkos 3.’ün kumandanı. Silifke’yi Mısırlılardan aldı.
TEODOSlOS (İ.Ö. 3 yy.) Selefkoslu kumandan Zırhlı askerleriyle Kilikya’da Galatları yendi.(275)
ANTIOCHOS MEGAS 3. (İ.Ö.223-187) Selefkos kralı. Mısır kralı Ptolemaios ile savaşarak Kilikya ve kıyı kentlerini aldı.
PTOLMAİOS PHİLAPATOR (İ.Ö.3-2 yy.) Mısır kralı. Selefkos kralı Antiochos 3. ile Kilikya’da savaştı.
ANTIOCHUS EPIPHANES IV. (İ.Ö ? -164) Selefkos kralı. Kilikya ve Tarsus’u Romalılardan aldı.
DIOGENES-BABİLLİ (İ.Ö. 2 yy.) Stoacı Yunan felsefeci. Tarsus’ta Zenon’dan öğrenim gördü.
ARTHEMlRODOS (İ.Ö. 2 yy.) Tarsus’lu dilbilimci, yazar.
DIODOROS (İ.Ö. 2 yy.) Tarsuslu dilbilimci, yazar.
PLUTlADES (İ.Ö. 2 yy.) Tarsuslu Yunan felsefeci.
PHAIDROS (İ.Ö. ? -150?) Yunan felsefeci. Cicero’nun öğretmenidir.
ANTIPATROS-TARSUSLU (İ.Ö. 2 yy.) Stoacı Yunan felsefeci.
SULLA (İ.Ö.138-78) Romalı general, devlet adamı. Ermeni kralı Tigran’ı yendi. (96) Kilikya Propretor’u oldu.
PHILIPPOS 1. (İ.Ö.? -83) Son Selefkos kralı. Ermeni kralı Tigranes 3.’e yenildi. Kilikya’ya kaçtı, orada öldürüldü.
TIGRANES 3. (İ.Ö. 121-54) Ermeni kralı. Selefkos kralı Philippos 1.’u yenip bölgeyi işgal etti. (83)
MEGATES (İ.Ö. 1.yy.) Tigranes 3. ‘in kumandanı. Selefkia satrapı oldu.
VARRON (İ.Ö. 116-27) Romalı yazar. Bölgeyi gezdi ve gördüklerini yazdı.
POMPEIUS (İ.Ö. 106-48) Romalı devlet adamı, kumandan. Pompeipolis (Viranşehir) kentini aldı, düzenledi, adını verdi. (67) Selefkos krallığına son verdi. (64)
CLADIUS (İ.Ö. 92-52) Romalı, Kilikyanın ilk valisi. Cicero’dan önce görev yaptı. (64) Cladiopolis (Mut) kentini kurdu.
CICERO (İ.Ö. 106-43) Romalı hatip. Kilikya valisi olarak Tarsus’ta oturdu. (52-30)
JULIUS SEZAR (İ.Ö.101-44) Romalı general, devlet adamı. Mısır seferinden dönerken Tarsus’a geldi. (48)
CASSIUS LONGINUS (İ.Ö.? -42) Romalı kumandan. Sezar’ın ölümünden sonra Tarsus’u aldı. (44) .
OCTAVIUS (İ.Ö. 1 yy.) Romalı Kilikya valisi. Silifke taş köprüsünü yaptırdı. (78-77)
MARCUS CATO (İ.Ö. 95-46) Romalı kumandan. Kıbrıs seferinde Kilikya’dan geçti.
MARCUS ANTONIUS (İ.Ö. 83-30) Romalı general. Tarsus’ta Kleopatra ile buluşup evlendi. (41)
KLEOPATRA (İ.Ö. 69-30) Hellenistik Mısır’ın son kraliçesi. Tarsus’ta Marcus Antonius ile buluşup evlendi. (41)
STRABON (İ.Ö. 65-23) Yunan coğrafyacı. Tarsus’ta uzun süre kaldı.
ACNADIUS (İ.Ö. 1 yy.) Romalı general. Marcus Antonius ile savaşmak için Tarsus’a geldi, kenti aldı. (32)
ATHENEDOROS KORDLION (İ.Ö. 1. yy.) Tarsus’ta doğdu. Stoacı Yunan felsefeci. Kilikya valiliği sırasında Tarsus’u imar etti. Tarsus’un tarihini yazdı.
ARKHEDEMOS (İ.Ö. 1 yy.) Stoacı Yunan felsefeci.
GERMANICUS (İ.Ö. 15 – İ.S.19) Romalı general. Celenderis (Gilindire, Aydıncık) kentini aldı.
“Mersin Halk Eğitimi Merkezi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüğü Yayın Organı” olan “İÇEL KÜLTÜRÜ” Mayıs 1992 – 21. Sayısından alınmıştır.
